<\/span><\/h2>\nZanim zaczniemy m\u00f3wi\u0107 o tym, <\/span>jak radzi\u0107 sobie z wahaniami nastroju<\/b>, wa\u017cne jest, aby zrozumie\u0107, co je powoduje. Przyczyny s\u0105 r\u00f3\u017cne i mog\u0105 by\u0107 zwi\u0105zane z wieloma aspektami naszego \u017cycia, od naszej diety po nasze zdrowie psychiczne.<\/span><\/p>\nCz\u0119sto wahania nastroju s\u0105 naturaln\u0105 reakcj\u0105 na wydarzenia w naszym \u017cyciu. Na przyk\u0142ad, mo\u017cemy czu\u0107 si\u0119 szcz\u0119\u015bliwi i podekscytowani na wie\u015b\u0107 o awansie w pracy, ale smutni i rozczarowani, gdy co\u015b nie idzie po naszej my\u015bli. Te <\/span>naturalne hu\u015btawki nastroj\u00f3w <\/b>s\u0105\u00a0<\/span>wpisane w nasz \u017cyciorys.\u00a0<\/span><\/p>\nJednak niekt\u00f3re wahania nastroju mog\u0105 by\u0107 spowodowane czynnikami, kt\u00f3re nie s\u0105 tak oczywiste. Mog\u0105 one wynika\u0107 z problem\u00f3w zdrowotnych, takich jak zaburzenia hormonalne, choroby psychiczne, a nawet skutki uboczne niekt\u00f3rych lek\u00f3w. W niekt\u00f3rych przypadkach, osoby do\u015bwiadczaj\u0105ce gwa\u0142townych zmian nastroju mog\u0105 cierpie\u0107 na nerwic\u0119 lub inne powa\u017cne zaburzenia psychiczne.<\/span><\/p>\nW kolejnych sekcjach przyjrzymy si\u0119 bli\u017cej niekt\u00f3rym z tych przyczyn.<\/span><\/p>\n<\/span>Zmiany w m\u00f3zgu<\/span><\/span><\/h3>\nM\u00f3zg jest niezwykle z\u0142o\u017conym organem, kt\u00f3ry reguluje wszystko, od naszych podstawowych funkcji \u017cyciowych, takich jak oddychanie, po nasze emocje i odczucia. Dlatego nie jest zaskakuj\u0105ce to, \u017ce r\u00f3\u017cne stany m\u00f3zgu mog\u0105 mie\u0107 wp\u0142yw na nasze wahania nastroju. R\u00f3\u017cne czynniki, takie jak zaburzenia chemiczne, demencja, guzy m\u00f3zgu czy urazy g\u0142owy, mog\u0105 prowadzi\u0107 do znacznych zmian w naszym nastroju.<\/span><\/p>\n<\/span>Brak r\u00f3wnowagi chemicznej w m\u00f3zgu<\/span><\/span><\/h4>\nNasz m\u00f3zg dzia\u0142a dzi\u0119ki delikatnej r\u00f3wnowadze chemicznej. Neuroprzeka\u017aniki, takie jak serotonina, dopamina i noradrenalina, pomagaj\u0105 regulowa\u0107 nasz nastr\u00f3j. Kiedy ta r\u00f3wnowaga jest zaburzona, mo\u017ce to prowadzi\u0107 do nag\u0142ych zmian. Na przyk\u0142ad, niski poziom serotoniny jest cz\u0119sto zwi\u0105zany z depresj\u0105.<\/span><\/p>\n<\/span>Demencja<\/span><\/span><\/h4>\nDemencja to stan, kt\u00f3ry prowadzi do pogorszenia funkcji m\u00f3zgu, w tym pami\u0119ci, my\u015blenia, zachowania i zdolno\u015bci do wykonywania codziennych czynno\u015bci. Osoby z demencj\u0105 mog\u0105 do\u015bwiadcza\u0107 waha\u0144 nastroju, kt\u00f3re mog\u0105 by\u0107 trudne do przewidzenia i zarz\u0105dzania.<\/span><\/p>\n<\/span>Guz m\u00f3zgu<\/span><\/span><\/h4>\nGuz m\u00f3zgu to masa kom\u00f3rek, kt\u00f3re rosn\u0105 w niekontrolowany spos\u00f3b. W zale\u017cno\u015bci od lokalizacji i wielko\u015bci guza, mo\u017ce on wp\u0142ywa\u0107 na r\u00f3\u017cne funkcje m\u00f3zgu, w tym na regulacj\u0119 nastroju. Osoby z guzami m\u00f3zgu mog\u0105 do\u015bwiadcza\u0107 gwa\u0142townych hu\u015btawek nastroj\u00f3w.<\/span><\/p>\n<\/span>Urazy g\u0142owy<\/span><\/span><\/h4>\nUrazy g\u0142owy, takie jak wstrz\u0105sy m\u00f3zgu, mog\u0105 powodowa\u0107 szereg problem\u00f3w, w tym wahania nastroju. Urazy mog\u0105 uszkodzi\u0107 obszary m\u00f3zgu odpowiedzialne za regulacj\u0119 emocji, prowadz\u0105c do zmienno\u015bci nastroju, agresji, depresji lub innych problem\u00f3w emocjonalnych.<\/span><\/p>\n<\/span>Przyczyny hormonalne<\/span><\/span><\/h3>\nHormony odgrywaj\u0105 kluczow\u0105 rol\u0119 w regulacji naszych emocji. S\u0105 to substancje chemiczne produkowane przez nasze cia\u0142o, kt\u00f3re wp\u0142ywaj\u0105 na r\u00f3\u017cne procesy, od regulacji apetytu i snu po nasze nastroje i emocje. R\u00f3\u017cne stany hormonalne, kt\u00f3re naturalnie wyst\u0119puj\u0105 w naszym \u017cyciu, mog\u0105 prowadzi\u0107 do waha\u0144 nastroju. Te wahania mog\u0105 by\u0107 szczeg\u00f3lnie intensywne w okresach gwa\u0142townych zmian hormonalnych, takich jak dojrzewanie, ci\u0105\u017ca czy menopauza.<\/span><\/p>\n<\/span>Okres dojrzewania<\/span><\/span><\/h4>\nDojrzewanie to czas intensywnych zmian hormonalnych. W tym okresie poziomy hormon\u00f3w, takich jak estrogen i testosteron, gwa\u0142townie wzrastaj\u0105, co mo\u017ce prowadzi\u0107 do silnych waha\u0144 nastroju. M\u0142odzie\u017c w okresie dojrzewania mo\u017ce do\u015bwiadcza\u0107 gwa\u0142townych zmian nastroju, kt\u00f3re mog\u0105 by\u0107 trudne do przewidzenia i trudno sobie z nimi radzi\u0107. Te zmiany mog\u0105 wp\u0142ywa\u0107 na ich samopoczucie, zachowanie i relacje z innymi.<\/span><\/p>\n<\/span>Zesp\u00f3\u0142 napi\u0119cia przedmiesi\u0105czkowego<\/span><\/span><\/h4>\nZesp\u00f3\u0142 napi\u0119cia przedmiesi\u0105czkowego (PMS) to zbi\u00f3r objaw\u00f3w, kt\u00f3re wyst\u0119puj\u0105 tydzie\u0144 lub dwa przed menstruacj\u0105. Hormonalne zmiany, kt\u00f3re zachodz\u0105 w tym czasie, mog\u0105 prowadzi\u0107 do waha\u0144 nastroju, kt\u00f3re mog\u0105 by\u0107 intensywne i trudne do opanowania. Objawy PMS mog\u0105 obejmowa\u0107 zm\u0119czenie, dra\u017cliwo\u015b\u0107, zmiany apetytu i depresj\u0119. Te objawy zwykle ust\u0119puj\u0105 po rozpocz\u0119ciu menstruacji.<\/span><\/p>\n<\/span>Ci\u0105\u017ca<\/span><\/span><\/h4>\nCi\u0105\u017ca to kolejny czas intensywnych zmian hormonalnych. Wzrost poziomu hormon\u00f3w, takich jak progesteron i hCG, mo\u017ce prowadzi\u0107 do waha\u0144 nastroju. Niekt\u00f3re kobiety w trakcie ci\u0105\u017cy mog\u0105 do\u015bwiadcza\u0107 intensywnych emocji, zar\u00f3wno pozytywnych, jak i negatywnych. Te wahania nastroju mog\u0105 by\u0107 szczeg\u00f3lnie intensywne w pierwszym trymestrze, ale mog\u0105 wyst\u0119powa\u0107 przez ca\u0142\u0105 ci\u0105\u017c\u0119.<\/span><\/p>\n<\/span>Przekwitanie<\/span><\/span><\/h4>\nPrzekwitanie, znane r\u00f3wnie\u017c jako menopauza, to czas, kiedy kobieta przestaje mie\u0107 miesi\u0105czki. Spadek poziomu estrogen\u00f3w, kt\u00f3ry wyst\u0119puje podczas menopauzy, mo\u017ce prowadzi\u0107 do waha\u0144 nastroju. Niekt\u00f3re kobiety mog\u0105 do\u015bwiadcza\u0107 depresji, l\u0119ku, irytacji i innych zmian nastroju podczas menopauzy. Te wahania nastroju mog\u0105 by\u0107 trudne do zarz\u0105dzania i mog\u0105 wp\u0142ywa\u0107 na jako\u015b\u0107 \u017cycia.<\/span><\/p>\n<\/span>Leki i stres, a wahania nastroju<\/span><\/span><\/h3>\nInnymi czynnikami, kt\u00f3re mog\u0105 wp\u0142ywa\u0107 na nasze wahania nastroju, s\u0105 leki i stres. Wiele lek\u00f3w, zar\u00f3wno na recept\u0119, jak i bez recepty, mo\u017ce mie\u0107 wp\u0142yw na nasze emocje i nastr\u00f3j. Ponadto, stres, czy to zwi\u0105zany z prac\u0105, rodzin\u0105, czy finansami, mo\u017ce prowadzi\u0107 do gwa\u0142townych zmian nastroju.<\/span><\/p>\n<\/span>Skutki uboczne przyjmowania lek\u00f3w<\/span><\/span><\/h3>\nWiele lek\u00f3w mo\u017ce powodowa\u0107 wahania nastroju jako skutek uboczny. Na przyk\u0142ad, niekt\u00f3re leki przeciwpadaczkowe, antydepresanty, hormonalne \u015brodki antykoncepcyjne, a nawet niekt\u00f3re leki na wysokie ci\u015bnienie krwi mog\u0105 powodowa\u0107 zmiany nastroju. Wa\u017cne jest, aby zawsze czyta\u0107 ulotk\u0119 do\u0142\u0105czon\u0105 do leku i om\u00f3wi\u0107 wszelkie obawy dotycz\u0105ce skutk\u00f3w ubocznych z lekarzem lub farmaceut\u0105.<\/span><\/p>\n<\/span>Stres<\/span><\/span><\/h4>\nStres jest jednym z najcz\u0119stszych czynnik\u00f3w wp\u0142ywaj\u0105cych na nasze nastroje. D\u0142ugotrwa\u0142y stres mo\u017ce prowadzi\u0107 do przewlek\u0142ego napi\u0119cia i niepokoju, co z kolei mo\u017ce prowadzi\u0107 do waha\u0144 nastroju. Ponadto, intensywne wydarzenia stresowe, takie jak utrata pracy czy \u015bmier\u0107 bliskiej osoby, mog\u0105 prowadzi\u0107 do gwa\u0142townych zmian nastroju. W takich sytuacjach, mo\u017ce by\u0107 konieczne skorzystanie z pomocy profesjonalisty, takiego jak psycholog czy psychiatra, aby nauczy\u0107 si\u0119 skutecznych strategii radzenia sobie ze stresem.<\/span><\/p>\n<\/span>Cz\u0119ste zmiany nastroju a choroby psychiczne<\/span><\/span><\/h2>\nCho\u0107 wahania nastroju s\u0105 cz\u0119\u015bci\u0105 normalnego do\u015bwiadczenia \u017cyciowego, mog\u0105 one r\u00f3wnie\u017c by\u0107 symptomem r\u00f3\u017cnych zaburze\u0144 psychicznych. W takich przypadkach, wahania nastroju mog\u0105 by\u0107 bardziej ekstremalne i trudne do opanowania bez profesjonalnej pomocy.\u00a0<\/span><\/p>\n<\/span>ADHD<\/span><\/span><\/h3>\nZaburzenie hiperkinetyczne z deficytem uwagi (ADHD) to stan, kt\u00f3ry zazwyczaj ma sw\u00f3j pocz\u0105tek w dzieci\u0144stwie i cz\u0119sto utrzymuje si\u0119 a\u017c do doros\u0142o\u015bci. Osoby z ADHD zmagaj\u0105 si\u0119 z problemami koncentracji, maj\u0105 trudno\u015bci z kontrol\u0105 impuls\u00f3w i wykazuj\u0105 nadmiern\u0105 aktywno\u015b\u0107. Cz\u0119sto do\u015bwiadczaj\u0105 r\u00f3wnie\u017c <\/span>waha\u0144 nastroju<\/b>, kt\u00f3re bywaj\u0105 intensywne i nieprzewidywalne. Takie wahania nastroju wp\u0142ywaj\u0105 na ich zdolno\u015b\u0107 do efektywnego funkcjonowania w r\u00f3\u017cnych obszarach \u017cycia, takich jak szko\u0142a, praca czy relacje interpersonalne.<\/span><\/p>\n<\/span>Depresja<\/span><\/span><\/h3>\nDepresja to powa\u017cne zaburzenie nastroju, kt\u00f3re wp\u0142ywa na spos\u00f3b, w jaki my\u015blimy, czujemy i radzimy sobie z codzienno\u015bci\u0105. Osoby zmagaj\u0105ce si\u0119 z depresj\u0105 cz\u0119sto do\u015bwiadczaj\u0105 intensywnych uczu\u0107 smutku, beznadziei i braku zainteresowania rzeczami, kt\u00f3re kiedy\u015b sprawia\u0142y im przyjemno\u015b\u0107. Intensywne i trudne do zarz\u0105dzania wahania nastroju stanowi\u0105 cz\u0119\u015b\u0107 ich \u017cycia. Wahania nastroju wp\u0142ywaj\u0105 na ich zdolno\u015b\u0107 do pracy, utrzymania relacji z innymi czy wykonywanie podstawowych czynno\u015bci takich jak dbanie o swoj\u0105 diet\u0119, sen czy higien\u0119 osobist\u0105.<\/span><\/p>\n<\/span>Cyklofrenia, czyli choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD)<\/span><\/span><\/h3>\nChoroba afektywna dwubiegunowa, inaczej cyklofrenia, to zaburzenie charakteryzuj\u0105ce si\u0119 ekstremalnymi wahaniami nastroju. Osoby z diagnoz\u0105 ChAD przechodz\u0105 przez fazy intensywnej rado\u015bci, energii i aktywno\u015bci, znane jako mania, po czym mog\u0105 gwa\u0142townie zst\u0119powa\u0107 w przepa\u015b\u0107 g\u0142\u0119bokiej depresji. Te drastyczne zmiany nastroju mog\u0105 mie\u0107 znacz\u0105cy wp\u0142yw na ich zdolno\u015b\u0107 do wykonywania obowi\u0105zk\u00f3w zawodowych, budowania i utrzymania relacji oraz dbania o w\u0142asne potrzeby.<\/span><\/p>\n<\/span>Osobowo\u015b\u0107 borderline (BPS)<\/span><\/span><\/h3>\nOsobowo\u015b\u0107 borderline, cz\u0119sto okre\u015blana skr\u00f3tem BPS, to zaburzenie charakteryzuj\u0105ce si\u0119 intensywnymi wahaniami nastroju, problemami z samookaleczeniem, a tak\u017ce niestabilno\u015bci\u0105 w relacjach, zaburzeniami postrzegania w\u0142asnej osoby i problemami w zachowaniu. Osoby z diagnoz\u0105 BPS cz\u0119sto do\u015bwiadczaj\u0105 gwa\u0142townych zmian nastroju, kt\u00f3re mog\u0105 trwa\u0107 od kilku godzin do kilku dni. Takie wahania nastroju mog\u0105 utrudnia\u0107 im utrzymanie stabilnych i zdrowych relacji z innymi.<\/span><\/p>\n