<\/span><\/h3>\nChoroby autoimmunologiczne pojawiaj\u0105 si\u0119, gdy uk\u0142ad odporno\u015bciowy atakuje zdrowe tkanki organizmu. W celu ich diagnozy, wykonuje si\u0119 specjalistyczne badania krwi, kt\u00f3re wykrywaj\u0105 specyficzne przeciwcia\u0142a.<\/span><\/p>\n\n- \n
\n- Przeciwcia\u0142a przeciwj\u0105drowe (ANA) <\/b>–<\/span> test ANA wykrywa przeciwcia\u0142a atakuj\u0105ce j\u0105dra kom\u00f3rkowe. Jest to wska\u017anik wielu chor\u00f3b autoimmunologicznych, takich jak tocze\u0144 rumieniowaty uk\u0142adowy czy zesp\u00f3\u0142 Sj\u00f6grena.<\/span><\/li>\n
- Czynnik reumatoidalny (RF) i Anty-CCP <\/b>–<\/span> RF i anty-CCP to badania stosowane g\u0142\u00f3wnie w diagnostyce reumatoidalnego zapalenia staw\u00f3w (RZS). Anty-CCP jest bardziej specyficzne i wykrywa chorob\u0119 na wczesnym etapie.<\/span><\/li>\n
- Przeciwcia\u0142a przeciwko tyreoperoksydazie (anty-TPO) <\/b>– s\u0142u\u017c\u0105 do diagnozowania chor\u00f3b tarczycy, takich jak choroba Hashimoto czy Gravesa-Basedowa.<\/span><\/li>\n
- Przeciwcia\u0142a antyfosfolipidowe (APL)<\/b> – badania te wykrywaj\u0105 zesp\u00f3\u0142 antyfosfolipidowy, kt\u00f3ry prowadzi do zaburze\u0144 krzepni\u0119cia krwi, zwi\u0119kszaj\u0105c ryzyko zakrzep\u00f3w i poronie\u0144.<\/span><\/li>\n
- Przeciwcia\u0142a ANCA \u2014 <\/b>wykrywane\u00a0w chorobach zapalnych naczy\u0144 krwiono\u015bnych, takich jak ziarniniakowato\u015b\u0107 z zapaleniem naczy\u0144.<\/span><\/li>\n<\/ul>\n<\/li>\n<\/ul>\n
Wszystkie te badania pomagaj\u0105 zidentyfikowa\u0107 choroby autoimmunologiczne na wczesnym etapie, co pozwala na skuteczniejsze leczenie.<\/span><\/p>\n<\/span>Badania alergiczne<\/span><\/span><\/h3>\nTesty alergiczne s\u0142u\u017c\u0105 do okre\u015blenia, na kt\u00f3re substancje organizm mo\u017ce reagowa\u0107 alergicznie. Mierz\u0105 st\u0119\u017cenie immunoglobulin E (IgE), kt\u00f3re s\u0105 produkowane w odpowiedzi na kontakt z alergenami.<\/span><\/p>\nTest RAST (radioalergosorbcja)<\/b><\/p>\n
RAST identyfikuje konkretne alergeny, na kt\u00f3re organizm wytwarza przeciwcia\u0142a IgE. Badanie to mo\u017ce obejmowa\u0107 r\u00f3\u017cne panele, w tym:<\/span><\/p>\n\n- Panel pokarmowy<\/b> \u2013 bada reakcje na alergeny, takie jak mleko, orzechy, gluten.<\/span><\/li>\n
- Panel wziewny<\/b> \u2013 ocenia reakcje na py\u0142ki, kurz, sier\u015b\u0107 zwierz\u0105t.<\/span><\/li>\n
- Panel kontaktowy<\/b> \u2013 identyfikuje alergie na substancje takie jak nikiel czy lateks.<\/span><\/li>\n<\/ul>\n
<\/span>Badania genetyczne<\/span><\/span><\/h3>\nGenetyczne badania analizuj\u0105 materia\u0142 genetyczny, co umo\u017cliwia wykrycie predyspozycji do niekt\u00f3rych chor\u00f3b dziedzicznych lub ryzyka ich wyst\u0105pienia.\u00a0<\/span><\/p>\n\n- Mutacje gen\u00f3w BRCA1\/BRCA2 <\/b>– badania te s\u0142u\u017c\u0105 do oceny ryzyka zachorowania na raka piersi i jajnika. Mutacje w genach BRCA1 i BRCA2 znacznie podnosz\u0105 ryzyko rozwoju tych nowotwor\u00f3w. Zalecane s\u0105 szczeg\u00f3lnie dla os\u00f3b, kt\u00f3re maj\u0105 histori\u0119 nowotwor\u00f3w w rodzinie.<\/span><\/li>\n
- Badanie kariotypu \u2014<\/b> analiza\u00a0kariotypu polega na badaniu struktury chromosom\u00f3w, co pozwala wykry\u0107 zaburzenia genetyczne, takie jak zesp\u00f3\u0142 Downa, zesp\u00f3\u0142 Turnera czy inne nieprawid\u0142owo\u015bci chromosomalne, kt\u00f3re mog\u0105 wp\u0142ywa\u0107 na zdrowie i p\u0142odno\u015b\u0107.<\/span><\/li>\n<\/ul>\n
<\/span>Badania hormonalne<\/span><\/span><\/h3>\nHormony odgrywaj\u0105 kluczow\u0105 rol\u0119 w regulacji wielu proces\u00f3w fizjologicznych. Badania krwi na st\u0119\u017cenie hormon\u00f3w cz\u0119sto s\u0142u\u017c\u0105 do diagnozowania zaburze\u0144 endokrynologicznych.<\/span><\/p>\n\n- TSH (hormon tyreotropowy) <\/b>–\u00a0 jest g\u0142\u00f3wnym wska\u017anikiem funkcji tarczycy. Podwy\u017cszony poziom TSH mo\u017ce \u015bwiadczy\u0107 o niedoczynno\u015bci tarczycy, natomiast obni\u017cony mo\u017ce sugerowa\u0107 nadczynno\u015b\u0107. To badanie jest cz\u0119sto rozszerzane o pomiar hormon\u00f3w tarczycy, takich jak FT3 i FT4, co daje pe\u0142niejszy obraz pracy tego gruczo\u0142u.<\/span><\/li>\n
- Testosteron i estrogeny \u2014 <\/b>pomiar\u00a0poziomu testosteronu u m\u0119\u017cczyzn i estrogen\u00f3w u kobiet jest wykorzystywany w diagnostyce zaburze\u0144 hormonalnych, takich jak niep\u0142odno\u015b\u0107, zaburzenia miesi\u0105czkowania, oraz zmiany hormonalne zwi\u0105zane z menopauz\u0105 lub andropauz\u0105.<\/span><\/li>\n
- Kortyzol \u2014 <\/b>badanie<\/span> poziomu kortyzolu, hormonu stresu, pozwala na ocen\u0119 funkcji nadnerczy i wykrycie zaburze\u0144, takich jak choroba Addisona (niedoczynno\u015b\u0107 nadnerczy) czy zesp\u00f3\u0142 Cushinga (nadczynno\u015b\u0107 nadnerczy).<\/span><\/li>\n<\/ul>\n
<\/span>Badania wykrywaj\u0105ce infekcje<\/span><\/span><\/h3>\nInfekcje bakteryjne, wirusowe czy grzybicze mog\u0105 zosta\u0107 zdiagnozowane na podstawie analizy krwi, poprzez wykrycie specyficznych marker\u00f3w lub obecno\u015bci przeciwcia\u0142.<\/span><\/p>\nCRP (bia\u0142ko C-reaktywne) jest markerem stanu zapalnego. Wysoki poziom CRP wskazuje na infekcje bakteryjne lub wirusowe, ale mo\u017ce te\u017c \u015bwiadczy\u0107 o przewlek\u0142ych stanach zapalnych, takich jak reumatoidalne zapalenie staw\u00f3w.<\/span><\/p>\nTesty serologiczne wykrywaj\u0105 obecno\u015b\u0107 przeciwcia\u0142 przeciwko konkretnym patogenom, np. wirusom, bakteriom lub paso\u017cytom. Przyk\u0142ady obejmuj\u0105:<\/span><\/p>\n\n- Test na obecno\u015b\u0107 przeciwcia\u0142 przeciwko wirusowi HIV<\/b> \u2013 s\u0142u\u017cy do wykrywania zaka\u017cenia wirusem HIV.<\/span><\/li>\n
- Test na przeciwcia\u0142a przeciwko wirusowi HCV<\/b> \u2013 diagnostyka wirusowego zapalenia w\u0105troby typu C.<\/span><\/li>\n
- Testy na obecno\u015b\u0107 bakterii Helicobacter pylori<\/b> \u2013 stosowane w diagnostyce wrzod\u00f3w \u017co\u0142\u0105dka i innych problem\u00f3w \u017co\u0142\u0105dkowych.<\/span><\/li>\n<\/ul>\n
<\/span>Badania marker\u00f3w nowotworowych<\/span><\/span><\/h3>\nMarkery nowotworowe to substancje wytwarzane przez kom\u00f3rki nowotworowe lub zdrowe kom\u00f3rki w odpowiedzi na rozw\u00f3j nowotworu. Wykrycie tych marker\u00f3w w krwi wspomaga diagnozowanie, monitorowanie przebiegu leczenia oraz wczesne wykrywanie nowotwor\u00f3w.<\/span><\/p>\n