<\/a><\/h2>\nCzy istnieje <\/span>odpowiedni suplement adaptogenny<\/b> dla ka\u017cdej osoby? A mo\u017ce istnieje jeden <\/span>dla wszystkich? Niestety, nie da si\u0119 tak \u0142atwo upro\u015bci\u0107 \u015bwiata <\/span>adaptogen\u00f3w<\/b>, by stworzy\u0107 jeden schemat stosowania tych ro\u015blin. Za to na podstawie ich w\u0142a\u015bciwo\u015bci, mo\u017cna mniej wi\u0119cej okre\u015bli\u0107 kt\u00f3re grupy zawodowe skorzystaj\u0105 najbardziej na stosowania adaptogen\u00f3w i kt\u00f3re z nich odczuj\u0105 najwi\u0119cej korzy\u015bci z wprowadzenia ich do swojej diety! <\/span>Ro\u015bliny adaptogenne <\/b>to wci\u0105\u017c odkrywana rodzina ro\u015blin, jednak ju\u017c teraz mo\u017cna stwierdzi\u0107, jakie s\u0105 ich g\u0142\u00f3wne w\u0142a\u015bciwo\u015bci.\u00a0<\/span><\/p>\n<\/span>Adaptogeny dla pracownik\u00f3w nara\u017conych na stres<\/span><\/h3>\nKorzy\u015bci ze stosowania <\/span>ro\u015blin adaptogennych\u00a0<\/b> mog\u0105 odczu\u0107 wszystkie osoby, kt\u00f3re w pracy zmagaj\u0105 si\u0119 ze stresem. Zatem wszystkie odpowiedzialne stanowiska kierownicze czy managerskie, ale tak\u017ce np. obs\u0142uga klienta czy osoby, kt\u00f3re musz\u0105 rozstrzyga\u0107 spory (s\u0119dzia sportowy, mediator). Nale\u017cy pami\u0119ta\u0107, \u017ce stres to nie tylko martwienie si\u0119. Istnieje te\u017c stres fizyczny, czyli taki, na jaki nara\u017camy nasze cia\u0142o gdy nie pozwalamy mu odpocz\u0105\u0107, zregenerowa\u0107 si\u0119 czy \u017ale o nie dbamy. Je\u015bli chodzi o takie stresory to mo\u017ce to by\u0107 praca zmianowa, taka kt\u00f3ra sprawia, \u017ce prowadzimy nieregularny tryb \u017cycia. Ale tak\u017ce wszelkiego rodzaju zawodowe uprawianie sportu! <\/span>Adaptogeny<\/b> w sporcie to nic nowego, podobnie jak inne naturalne \u201cwspomagacze\u201d z kt\u00f3rych mo\u017cna korzysta\u0107 i kt\u00f3re s\u0105 dopuszczane przez organizacje sportowe na ca\u0142ym \u015bwiecie. R\u00f3wnie\u017c osoby, kt\u00f3re pracuj\u0105 z trudnymi przypadkami os\u00f3b, jak policjanci czy pracownicy socjalni mog\u0105 stwierdzi\u0107, \u017ce wybrany <\/span>adaptogen<\/b> b\u0119dzie dla nich!<\/span><\/p>\n<\/span>Adaptogeny dla kosmonaut\u00f3w<\/span><\/h3>\nAdaptogeny<\/b> by\u0142y te\u017c stosowane przez\u2026 kosmonaut\u00f3w! Gdy trwa\u0142a Zimna Wojna i Zwi\u0105zek Radziecki \u015bciga\u0142 si\u0119 z USA w \u201ckosmicznym wy\u015bcigu\u201d to w\u0142a\u015bnie adaptogeny wspomaga\u0142y radzieckich kosmonaut\u00f3w i pomaga\u0142y im dostosowa\u0107 si\u0119 do warunk\u00f3w panuj\u0105cych w kosmosie. Na stronie ameryka\u0144skiego NASA mo\u017cna r\u00f3wnie\u017c znale\u017a\u0107 wspomnienie o zastosowaniu adaptogen\u00f3w przez kosmonaut\u00f3w NASA[3].<\/span><\/p>\nOczywi\u015bcie nie trzeba by\u0107 zawodowym sportowcem czy lata\u0107 w kosmos, by odczu\u0107 korzy\u015bci ze stosowania adaptogen\u00f3w w naszej pracy. Ka\u017cdy, kto pracuje umys\u0142owo, mo\u017ce zechcie\u0107 si\u0119gn\u0105\u0107 po <\/span>adaptogeny.<\/b> Podobnie jest ze stresem – przez ka\u017cdego z nas jest inaczej odczuwany i czasem z pozoru nie stresuj\u0105ca dla innych praca, dla nas mo\u017ce by\u0107 \u017ar\u00f3d\u0142em wielu napi\u0119\u0107. Je\u015bli chcemy si\u0119 w takich sytuacjach naturalnie wspom\u00f3c, to jak najbardziej mo\u017cemy si\u0119gn\u0105\u0107 po <\/span>adaptogeny.<\/b> Chyba \u017ce nasze zdrowie czy inne dolegliwo\u015bci s\u0105 przeciwwskazaniem do stosowania <\/span>ro\u015blin adaptogennych.<\/b><\/p>\n<\/span>Badania adaptogen\u00f3w\u00a0<\/span><\/span><\/h2>\nAdaptogeny<\/b>, jak ju\u017c wspomnieli\u015bmy, by\u0142y szeroko badane w czasach Zimnej Wojny. Ich potencja\u0142 <\/span>adaptogenny<\/b> jednak nie jest jeszcze do ko\u0144ca odkryty, a badania nad nimi trwaj\u0105 nawet dzisiaj! Ka\u017cdy adaptogen jest tak naprawd\u0119 przedmiotem bada\u0144, kt\u00f3re co rusz dostarczaj\u0105 nam nowych informacji na temat potencjalnych korzy\u015bci ze stosowania ich, zw\u0142aszcza w przypadku chor\u00f3b. Przytoczymy kilka z tych bardziej interesuj\u0105cych!\u00a0<\/span><\/p>\n<\/span>Badanie adaptogen\u00f3w pod wzgl\u0119dem ich roli w profilaktyce i leczeniu wirusowych infekcji uk\u0142adu oddechowego [4]<\/b><\/span><\/h3>\nCelem tego badania by\u0142o wykazanie potencja\u0142u preparat\u00f3w zio\u0142owych, w szczeg\u00f3lno\u015bci tych zawieraj\u0105cych <\/span>adaptogeny<\/b>, w zapobieganiu i leczeniu infekcji dr\u00f3g oddechowych, a tak\u017ce w rekonwalescencji, w szczeg\u00f3lno\u015bci poprzez wspomaganie os\u0142abionego uk\u0142adu odporno\u015bciowego, zwi\u0119kszanie odporno\u015bci na infekcje wirusowe, hamowanie post\u0119pu ci\u0119\u017ckiego stanu zapalnego i prowadzenie skuteczne odzyskiwanie. Dowody z bada\u0144 przedklinicznych i klinicznych z Andrographis paniculata, Eleutherococcus senticosus, Glycyrrhiza, Panax, Rhodiola rosea, Schisandra chinensis, Withania somnifera, ich produktami z\u0142o\u017conymi i melatonin\u0105 sugeruj\u0105, \u017ce <\/span>ro\u015bliny adaptogenne <\/b>mog\u0105 by\u0107 przydatne w profilaktyce i leczeniu wirus\u00f3w infekcje na wszystkich etapach rozwoju stanu zapalnego oraz wspomaganie regeneracji organizmu poprzez modulacj\u0119 odporno\u015bci wrodzonej i adaptacyjnej, dzia\u0142anie przeciwzapalne, detoksykacj\u0119 i napraw\u0119 uszkodze\u0144 wywo\u0142anych stresem oksydacyjnym w zaatakowanych kom\u00f3rkach ,bezpo\u015brednie dzia\u0142anie przeciwwirusowe polegaj\u0105ce na hamowaniu dokowania lub replikacji wirusa oraz poprawie jako\u015bci \u017cycia podczas rekonwalescencji.<\/span><\/p>\n<\/span>Oparta na dowodach skuteczno\u015b\u0107 adaptogen\u00f3w w zm\u0119czeniu oraz mechanizmy molekularne zwi\u0105zane z ich ochronnym dzia\u0142aniem na stres[5]<\/b><\/span><\/h3>\nIstniej\u0105 mocne dowody naukowe dotycz\u0105ce ekstraktu Rhodiola rosea SHR-5, kt\u00f3ry poprawia uwag\u0119, funkcje poznawcze i sprawno\u015b\u0107 umys\u0142ow\u0105 w przypadku zm\u0119czenia i zespo\u0142u przewlek\u0142ego zm\u0119czenia.<\/strong> Dobre dowody naukowe zosta\u0142y udokumentowane w badaniach, w kt\u00f3rych <\/span>adaptogen<\/b> Schisandra chinensis i <\/span>adaptogen <\/b>Eleutherococcus senticosus zwi\u0119ksza\u0142y wytrzyma\u0142o\u015b\u0107 i sprawno\u015b\u0107 umys\u0142ow\u0105 u pacjent\u00f3w z lekkim zm\u0119czeniem i os\u0142abieniem. Opieraj\u0105c si\u0119 na ich skuteczno\u015bci w badaniach klinicznych. Adaptogeny mo\u017cna zdefiniowa\u0107 jako farmakologiczn\u0105 grup\u0119 preparat\u00f3w zio\u0142owych, kt\u00f3re zwi\u0119kszaj\u0105 tolerancj\u0119 na wyczerpanie psychiczne oraz zwi\u0119kszaj\u0105 uwag\u0119 i wytrzyma\u0142o\u015b\u0107 psychiczn\u0105 w sytuacjach obni\u017conej wydajno\u015bci.<\/strong> Korzystne dzia\u0142anie adaptogen\u00f3w chroni\u0105ce przed stresem jest zwi\u0105zane z regulacj\u0105 homeostazy poprzez kilka mechanizm\u00f3w dzia\u0142ania zwi\u0105zanych z osi\u0105 podwzg\u00f3rze-przysadka-nadnercza oraz kontrol\u0119 kluczowych mediator\u00f3w odpowiedzi na stres, takich jak chaperony molekularne, aktywowane stresem, czynnik transkrypcyjny Forkhead Box O DAF-16, kortyzol i tlenek azotu (NO). Kluczowym punktem dzia\u0142ania fitoadaptogen\u00f3w wydaje si\u0119 by\u0107 ich dzia\u0142anie zwi\u0119kszaj\u0105ce i na\u015bladuj\u0105ce stres na bia\u0142ko \u201eczujnika stresu\u201d Hsp70, kt\u00f3re odgrywa wa\u017cn\u0105 rol\u0119 w prze\u017cyciu kom\u00f3rek i apoptozie. Hsp70 hamuje ekspresj\u0119 genu syntazy NO II i oddzia\u0142uje bezpo\u015brednio oraz poprzez szlak JNK z receptorami glukokortykoidowymi, wp\u0142ywaj\u0105c tym samym na poziom kr\u0105\u017c\u0105cego kortyzolu i NO. Zapobieganie wywo\u0142anemu stresem wzrostowi NO i zwi\u0105zanemu z nim spadkowi produkcji ATP skutkuje zwi\u0119kszon\u0105 wydajno\u015bci\u0105 i wytrzyma\u0142o\u015bci\u0105. Wywo\u0142ana adaptogenem regulacja w g\u00f3r\u0119 Hsp70 wyzwala wywo\u0142ane stresem szlaki, w kt\u00f3rych po\u015bredniczy JNK-1 i DAF-16, reguluj\u0105ce odporno\u015b\u0107 na stres i powoduj\u0105ce zwi\u0119kszon\u0105 sprawno\u015b\u0107 umys\u0142ow\u0105 i fizyczn\u0105 oraz, by\u0107 mo\u017ce, zwi\u0119kszon\u0105 d\u0142ugowieczno\u015b\u0107.<\/span><\/p>\n<\/span>Adaptogeny w zaburzeniach psychicznych i behawioralnych[6]<\/b><\/span><\/h3>\nTen artyku\u0142 skupia si\u0119 na najdok\u0142adniej zbadanych adaptogenach: Rhodiola rosea, Eleutherococcus senticosus i Schisandra chinensis. Om\u00f3wiono badania kliniczne, dowody na dzia\u0142anie ochronne i symuluj\u0105ce stres oraz molekularne mechanizmy dzia\u0142ania na procesy metaboliczne i inne procesy regulowane przez uk\u0142ad neuroendokrynny.<\/span><\/p>\n<\/span>W\u0142a\u015bciwo\u015bci adaptogen\u00f3w<\/span><\/span><\/h2>\nAdaptogeny<\/b>, w zale\u017cno\u015bci od rodzaju, maj\u0105 ca\u0142e mn\u00f3stwo cennych w\u0142a\u015bciwo\u015bci, kt\u00f3re korzystnie dzia\u0142aj\u0105 na nasz organizm. Najcz\u0119\u015bciej opisuje si\u0119 ich <\/span>adaptogenny<\/b> spos\u00f3b dzia\u0142ania na psychik\u0119 i wytrzyma\u0142o\u015b\u0107. Ale czy to jedyne w\u0142a\u015bciwo\u015bci jakimi mo\u017ce poszczyci\u0107 si\u0119 niejedena ro\u015blina adaptogenna?<\/span>\u00a0Na pewno nie!\u00a0<\/span><\/p>\nWszystko zale\u017cy jednak od rodzaju, bowiem nie ka\u017cdy <\/span>adaptogen <\/b>ma ten sam mechanizm dzia\u0142ania i te same w\u0142a\u015bciwo\u015bci. <\/span>Adaptogeny <\/b>oddzia\u0142uj\u0105 zar\u00f3wno na psychik\u0119 cz\u0142owieka, jak i jego cia\u0142o.\u00a0<\/span><\/p>\nSama nazwa \u201c<\/span>adaptogeny<\/b>\u201d sugeruje, \u017ce maj\u0105 one na celu okre\u015blone dzia\u0142anie, czyli adaptowanie cz\u0142owieka, pomaganie mu si\u0119 dopasowa\u0107 czy przystosowa\u0107 do panuj\u0105cych warunk\u00f3w wok\u00f3\u0142 niego. Istniej\u0105 jednak pewne cechy wsp\u00f3lne dla wi\u0119kszo\u015bci adaptogen\u00f3w, kt\u00f3re mo\u017cna dopasowa\u0107 do wielu ro\u015blin adaptogennych. Jakie to w\u0142a\u015bciwo\u015bci?\u00a0<\/span><\/p>\n\n- antystresowe – zar\u00f3wno ten psychiczny jak i fizyczny stres, kt\u00f3ry nam doskwiera, mo\u017ce by\u0107 regulowany poprzez u\u017cycie ro\u015blin adaptogennych;<\/span><\/li>\n
- antyoksydacyjne – stres oksydacyjny czy te\u017c uszkodzenia oksydacyjne to problem ka\u017cdego z nas, chocia\u017c nie jest od razu widoczny na pierwszy rzut oka;<\/span><\/li>\n
- wspieraj\u0105ce sen – dzi\u0119ki antystresowemu dzia\u0142aniu, adaptogeny wspieraj\u0105 zasypianie i zdrowy sen;<\/span><\/li>\n
- korzystnie dzia\u0142aj\u0105ce na pami\u0119\u0107 i koncentracj\u0119 – co doceniaj\u0105 zw\u0142aszcza osoby, kt\u00f3re ci\u0119\u017cko pracuj\u0105 umys\u0142owo lub s\u0105 w trakcie wa\u017cnych egzamin\u00f3w;<\/span><\/li>\n
- wsparcie dla m\u00f3zgu – niekt\u00f3re ro\u015bliny adaptogenne sprawiaj\u0105, \u017ce dotlenienie i ukrwienie m\u00f3zgu s\u0105 lepsze, a dzi\u0119ki temu lepiej on pracuje;<\/span><\/li>\n
- wsparcie dla witalno\u015bci organizmu – mowa tu o energii, wydajno\u015bci, ale tak\u017ce mocy w r\u00f3\u017cnych procesach. Cz\u0119\u015b\u0107 adaptogen\u00f3w ma korzystne dzia\u0142anie na rozrodczo\u015b\u0107 i potencj\u0119;<\/span><\/li>\n
- wsparcie dla innych proces\u00f3w zachodz\u0105cych w ciele oraz korzystne dzia\u0142anie na r\u00f3\u017cne uk\u0142ady naszego organizmu.<\/span><\/li>\n<\/ul>\n
Jak wida\u0107, adaptogeny ci\u0119\u017cko wpisa\u0107 w jedn\u0105 kategori\u0119. Nie mo\u017cna powiedzie\u0107, \u017ce dzia\u0142aj\u0105 wy\u0142\u0105cznie na stres lub tylko pomagaj\u0105 polepszy\u0107 jako\u015b\u0107 snu. Tak naprawd\u0119 ka\u017cdy adaptogen, dzi\u0119ki zawarto\u015bci swoich w\u0142asnych sk\u0142adnik\u00f3w aktywnych, b\u0119dzie inaczej wp\u0142ywa\u0107 na organizm cz\u0142owieka i dawa\u0107 mu inne korzy\u015bci ze stosowania tego typu produkt\u00f3w.<\/span><\/p>\n<\/span>Adaptogeny – przeciwwskazania, skutki uboczne\u00a0<\/span><\/span><\/h2>\n