Bośnia i Hercegowina. Jaki jest status prawny CBD i THC w Bośni i Hercegowinie?

min. czytania

Jeden z krajów byłej Jugosławii — Bośnia i Hercegowina, zasłynął jako miejsce nielegalnej produkcji i przemytu konopi indyjskich. Fakt ten zdeterminował kształt obecnych przepisów konopnych, które są bardzo rygorystyczne. Co grozi w Bośni i Hercegowinie za posiadanie marihuany? Czy do kraju wolno przywozić olejki CBD kupione za granicą? Czy istnieje program leczenia medyczną marihuaną? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w dalszej części artykułu.

Status prawny CBD Bośnia i Hercegowina

Historia stosowania i uprawy konopi włóknistych na terenie Bośni i Hercegowiny sięga setek lat. Mimo to, kraj nie ma zbyt liberalnego stanowiska wobec konopi i nie dotyczy to tylko marihuany, ale też rynku CBD. Na ten moment w Bośni i Hercegowinie nie ma przepisów regulujących przetwarzanie, produkcję ani sprzedaż produktów zawierających CBD. Przyjęta w 2020 roku lista substancji zakazanych obejmuje wszystkie naturalne oraz syntetyczne kannabinoidy z wyłączeniem CBD.

Do tej pory nie pojawiły się jednak żadne inne regulacje, które określałyby szczegółowo, jak ta substancja miałaby być wprowadzana na rynek. Brak konkretnych przepisów nie zniechęca jednak producentów CBD. Olejki, maści czy kosmetyki z CBD i niską zawartością THC (poniżej 0,2%) są dostępne w niektórych sklepach stacjonarnych oraz w internecie. Oznacza to, że branża CBD znajduje się w szarej strefie. Ma to niestety wpływ na jakość produktów, ponieważ brak regulacji skutkuje niejasnym znakowaniem towarów (produkt nie do spożycia, produkt kolekcjonerski). Wpływa to również na rzetelność procesów produkcyjnych.

Uprawa konopi włóknistych na cele przemysłowe jest legalna. Jednak ich przetwarzanie nie jest dozwolone, ponieważ nie ma żadnych przepisów, które by na to zezwalały. Konopie przemysłowe można uprawiać wyłącznie w celu produkcji włókien, produkcji nasion przeznaczonych do żywienia zwierząt i pozyskiwania nasion do dalszej hodowli. Uprawa do powyższych zastosowań jest dozwolona tylko w przypadku, gdy zawartość THC w suchej masie rośliny nie przekracza 0,2%. Wszystkie inne cele uprawy nie zostały określone jako dozwolone. Zatem sprzedaż i stosowanie produktów CBD takich jak żywność czy suplementy diety pozostaje w szarej strefie prawnej z powodu braku jasnych przepisów.

Istnieją bardziej szczegółowe regulacje dotyczące uprawy i przetwarzania konopi, które są określane na poziomie kantonów. Oznacza to, że status prawny CBD może się różnić w różnych regionach kraju. Ze względu na brak jasnych przepisów dotyczących CBD nie zaleca się przywożenia olejków CBD do Bośni i Hercegowiny. Takiej osobie mogą grozić kary pozbawienia wolności, grzywny lub prac społecznych. Zgodnie z ustawą o zapobieganiu i zwalczaniu nadużywania środków odurzających naruszenie przepisów dotyczących konopi przemysłowych może skutkować grzywną. Kara ta wynosi od 5 000 do 100 000 BAM (od 3 do 55 tys. dolarów).

Status prawny THC Bośnia i Hercegowina

W latach 1992–1995 powojenna Bośnia stała się głównym producentem konopi indyjskich na czarny rynek tuż obok Albanii, a znaczna część jej produkcji lub tranzytu z Albanii nadal jest przemycana przez Słowenię i Chorwację do Włoch i zachodniej Europy. Ten proceder oraz przestępczość skupiona wokół nielegalnego biznesu konopnego z pewnością miały wpływ na kształt dzisiejszych przepisów dotyczących konopi.

Na mocy przyjętej w 2020 roku listy substancji zakazanych THC jest zabronionym narkotykiem, za którego posiadanie grozi kara więzienia. Podobnie jak w większości krajów europejskich, uprawa, kupno lub sprzedaż konopi indyjskich są nielegalne w Bośni i Hercegowinie, a przyłapanym osobom może grozić wysoka grzywna i kara więzienia. Marihuana nie jest zdekryminalizowana w Bośni i Hercegowinie jednak maksymalna kara za posiadanie narkotyków na własny użytek to rok więzienia, co jest dość łagodnym podejściem w porównaniu do wielu innych krajów. Wyroki mogą jednak nieco różnić się w zależności od regionu, gdyż kantony mają często inne przepisy.

W przypadku nielegalnej uprawy, sprzedaży czy dystrybucji kary są dużo bardziej surowe. Ostatnio w Bośni i Hercegowinie pojawiły się inicjatywy złagodzenia przepisów. Proponują one wprowadzenie możliwości uprawy i stosowania konopi indyjskich na potrzeby medyczne. Przez wiele lat władze nie podejmowały dialogu w tej sprawie. Powoływały się na ryzyko wzrostu i tak już dużej przestępczości narkotykowej związanej z konopiami. Ostatnio jednak rząd zmienił stanowisko w tej sprawie i pojawiły się pierwsze propozycje aktualizacji przepisów w kierunku ich złagodzenia. 

Marihuana medyczna Bośnia i Hercegowina

Większość krajów Europy wprowadziła już możliwość leczenia się medyczną marihuaną dla swoich obywateli. Bośnia i Hercegowina nie należy jednak do tej grupy. Pomimo ogromnego poparcia społecznego dla leczniczej marihuany, w Bośni i Hercegowinie nie ma obecnie żadnego programu dla pacjentów. Brakuje również jakichkolwiek ram prawnych w tym kontekście. Na przestrzeni ostatnich 10 lat pojawiały się różne inicjatywy zmiany przepisów i legalizacji medycznej marihuany.

W 2016 roku Ministerstwo Spraw Obywatelskich utworzyło grupę zadaniową w celu zbadania wykonalności i przedstawienia rekomendacji dla programu medycznej marihuany. Ich raport nie spowodował jednak większych zmian. Z kolei w 2019 roku członek Izby Reprezentantów przedstawił inicjatywę legalizacji marihuany medycznej. Niestety nic z niej nie wynikło. W 2022 roku ukazał się kolejny front nawołujący do legalizacji leczenia konopiami. Tym razem jest realna nadzieja, że rząd podejmie się zmiany przepisów. Dodatkowym motorem do zmiany było skreślenie konopi indyjskich przez Komisję ONZ ds. Środków Odurzających z listy substancji zabronionych. Ministerstwo Bezpieczeństwa Bośni i Hercegowiny zdecydowało się podjąć dalsze działania po otrzymaniu informacji od Międzynarodowej Rady Kontroli Narkotyków (INCB), że zmieniła się kategoria klasyfikacji dla THC.

W listopadzie 2023 roku w odbyła się Konferencja Zgromadzenia Parlamentarnego Bośni i Hercegowiny z przedstawicielami licznych instytucji i ekspertami w kraju. Poświęcona była ona legalizacji marihuany do celów medycznych. W konferencji brali udział m.in. przedstawiciele Rady Ministrów Bośni i Hercegowiny, parlamentarzyści, przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia FBiH i Ochrony Socjalnej RS, przedstawiciele służby zdrowia, prokuratura, policja, Agencja Leków i Wyrobów Medycznych oraz inne agencje państwowe, instytuty, a także członkowie społeczności akademickiej, farmaceuci oraz przedstawiciele stowarzyszeń. Aby ostatecznie zalegalizować używanie konopi indyjskich do celów leczniczych w Bośni i Hercegowinie konieczne jest, aby Komisja ds. Zwalczania Narkotyków przedstawiła Radzie Ministrów wniosek oraz projekt ustawy legalizującej. Komisja utworzyła także grupę roboczą, która opracowała projekt nowelizacji ustawy, teraz czeka on na opinie ministerstwa zdrowia.

Nastroje społeczne a THC i CBD Bośnia i Hercegowina

Wiele środowisk w Bośni i Hercegowinie jest zaangażowanych w promowanie legalizacji medycznego zastosowania konopi. Medyczna marihuana to temat przewodni, o który walczą różne stowarzyszenia konopne i ma on duże poparcie społeczne. W 2016 roku na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu w Mostarze przeprowadzono ankietę wśród studentów. Wykazała ona, że ​​92% studentów popiera legalizację konopi indyjskich do celów medycznych. Obecnie marihuana medyczna pozostaje nielegalna w Bośni i Hercegowinie, jednak działania rządu zmierzają do rychłej legalizacji.

Zwolennicy i aktywiści wspierający ten ruch wierzą, że legalny dostęp do marihuany medycznej może przynieść znaczną ulgę pacjentom z różnymi problemami zdrowotnymi. Wierzą również, że wzmocni to system opieki zdrowotnej w kraju. Społeczeństwo i grupy interesów na czele z pacjentami zarzucają jednak rządowi opieszałość w kwestiach legalizacji medycznej marihuany. Jak wynika z orzeczenia biegłych, nowelizacja istniejącego prawa nie jest konieczna do legalizacji konopi, czyli sprzedaży medycznej marihuany w celach leczniczych na receptę. Wystarczyłoby przenieść marihuanę z listy w Tabeli 1 do Tabeli 2. Oznaczałoby to, że THC ​​nie będzie już „zakazaną substancją”, lecz „substancją podlegającą ścisłej kontroli” – podobnie jak opiaty. 

Zobacz także

• Chorwacja i prawo konopne (CBD i THC)
• Serbia. Jaki jest status prawny CBD i THC w Serbii?
• Przepisy prawne dotyczące CBD i THC na Słowenii

Literatura

https://cannabislaws.global/bosnia-and-herzegovina/

https://sarajevotimes.com/legalization-of-cannabis-for-medical-purposes-in-bih/