CBD, THC i produkty konopne, a ciąża - badania 2023
min. czytania
Powszechna dostępność produktów konopnych nie powinna iść w parze z ich powszechnym stosowaniem przez różne grupy odbiorców. Podobnie jak w przypadku niektórych ziół, konopne produkty nie powinny być spożywane w określonych przypadkach. Czy ciąża i okres karmienia piersią jest jednym z nich? W jaki sposób dostępne w roślinie kannabinoidy (CBD i THC) wpływają na rozwijający się płód w łonie kobiety? Więcej informacji na ten temat znajduje się w dalszej części artykułu.
Konopie to rośliny zawierające różnego rodzaju związki wywierające wpływ na biochemię ludzkiego ciała. Jedną z grup takich substancji są kannabinoidy – obficie dostępne w konopnych kwiatostanach. Są one tożsame z naturalnie występującymi w ludzkim ciele endokannabinoidami i działają w podobny sposób. Robią to za pośrednictwem receptorów CB1 i CB2 wchodzących w skład układu endokannabinoidowego (ECS), który odgrywa kluczową rolę w różnych procesach życiowych. Między innymi reguluje on funkcje immunologiczne, działanie układu nerwowego i poziom hormonów, wpływając tym samym na nastrój, termikę ciała czy reprodukcję. ECS bierze udział w zapłodnieniu, transporcie komórek w jajowodach, implantacji, rozwoju zarodka, i regulacji immunologicznej podczas ciąży. Jak wiadomo, na prawidłowe działanie układu endokannabinoidowego ma wpływ wiele elementów, między innymi produkcja endokannabinoidów, które mają wpływ na naszą płodność. Okazuje się, że fitokannabinoidy – związki pozyskane z rośliny konopi, potrafią zaburzać niektóre procesy biochemiczne, mimo iż mają identyczną budowę jak kannabinoidy produkowane przez nasze ciało. Jednym z przypadków, w którym może to nastąpić, jest ciąża.
Spis treści
Co wiemy o skutkach używania marihuany THC w ciąży lub podczas karmienia piersią?
Jak pokazują badania, egzogenne kannabinoidy, takie jak Δ9 THC, mają zdolność przekraczania bariery płodowo-łożyskowej u ludzi i innych ssaków. Oznacza to, że związki te mogą bezpośrednio wpływać na płód poprzez jego rozwijający się dopiero układ endokannabinoidowy. Oddziałują na płód poprzez receptory kannabinoidowe sprzężone z białkiem G, CB1 i CB2. Metaanalizy badań na kobietach, które dobrowolnie spożywały marihuanę w czasie ciąży oraz badania w modelu zwierzęcym wykazały kilka niepokojących efektów. Okazuje się, że substancja ma wpływ na rozwój płodu, a także funkcjonowanie różnych układów u już narodzonego dziecka.
Negatywny wpływ THC na wzrost i rozwój płodu
Prenatalna ekspozycja na kannabinoidy ma negatywny wpływ na wzrost i prawidłowy rozwój płodu. Regularne używanie konopi indyjskich przez cały okres ciąży wiązało się ze znacznym spadkiem masy urodzeniowej dziecka. W dużym badaniu kohortowym zaobserwowano, że istnieje także związek między konsumpcją THC w ciąży a ograniczonym wzrostem płodu i zmniejszonym obwodem głowy noworodka. Z kolei sporadyczna konsumpcja nie zwiększyła ryzyka śmiertelności okołoporodowej, ale regularne spożywanie THC w ciąży może zwiększać ryzyko przedwczesnego porodu.
Zaburzenia układu nerwowego u płodu wskutek palenia konopi indyjskich przez matki
Coraz więcej dowodów pokazuje, że ekspozycja na konopie indyjskie (THC) podczas ciąży może zaburzać prawidłowy rozwój układu nerwowego u płodu. THC oddziałując na receptory CB1 w mózgu reguluje pracę układu nerwowego. U dorosłego człowieka, wpływ ten może być korzystny w niektórych chorobach, np. neurodegeneracyjnych. Jednak w przypadku rozwijającego się organizmu fitokannabinoidy mogą zaburzać wiele procesów oraz sam rozwój. Badania sugerują powiązanie ekspozycji na THC w ciąży z zaburzeniami neurologicznymi, nadpobudliwością, osłabieniem funkcji poznawczych, behawioralnych, pamięci i uczenia się.
Osłabienie odporności u płodów matek palących marihuanę
Oprócz znaczących efektów neurologicznych kannabinoidy mogą również zmieniać funkcje odpornościowe. Spożywanie marihuany w ciąży powiązano z immunomodulacją u narodzonego dziecka, która objawia się poprzez zmianę poziomu cytokin oraz komórek odpornościowych. Może to prowadzić do rozregulowania wrodzonego i adaptacyjnego układu odpornościowego u rozwijającego się płodu i potomstwa. Następstwem czego może być osłabienie obrony immunologicznej przed infekcjami i nowotworami w późniejszym życiu.
Zwiększone ryzyko raka u dzieci, których matki spożywały THC
W badaniu na myszach ekspozycja ciężarnych gryzoni na syntetyczny kannabinoid spowodowała zmiany w rozwoju układu odpornościowego i długotrwałe zmiany stanu funkcjonalnego osi podwzgórze-przysadka-nadnercza u płodów. Ponadto w badaniu kohortowym zauważono częstsze występowanie zmutowanych limfocytów u matek palących konopie indyjskie i ich noworodków. Tego typu mutacje somatyczne stanowią potencjalnie podwyższone ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych w przyszłości. Obserwacja grupy 204 kobiet w ciąży z grupy kontrolnej i rok przed ciążą wykazała aż 11-krotnie zwiększone ryzyko dziecięcej ostrej białaczki u potomstwa.
Palenie marihuany w trakcie karmienia, a nieprawidłowy rozwój mózgu u dziecka
W przypadku matek karmiących udowodniono, iż THC spożywane przez kobietę przenika do pokarmu i może się w nim znajdować do sześciu dni. Ekspozycja noworodka na tetrahydrokannabinol może negatywnie wpływać na rozwój mózgu oraz układu immunologicznego. Ponadto dym marihuany zawiera wiele kancerogennych i drażniących związków, które będą szkodliwe dla dziecka. Należy z całą ostrożnością podejść do konsumpcji marihuany w czasie ciąży i karmienia piersią, w razie konieczności skonsultować jej podawanie z lekarzem prowadzącym.
Co wiemy o skutkach używania CBD w ciąży lub podczas karmienia piersią?
Dokładny wpływ kannabidiolu na rozwój płodu i zdrowie dziecka nie jest w pełni zbadany. W tej sprawie przeprowadzono jedynie badania na zwierzętach. Docelowych testów na ciężarnych kobietach przyjmujących CBD w ciąży nie prowadzono, ponieważ jest to nieetyczne. W USA, gdzie konopie są bardzo popularne, produkty zawierające konopie indyjskie, jak i CBD, są powszechnie dostępne i przyjmowane na różne dolegliwości. Różne grupy odbiorców, w tym kobiety ciężarne, od kilku lat stosują olej CBD w ciąży na własną rękę na mdłości czy bóle. Obserwacja tych grup to wciąż za mało by stwierdzić, czy jest to bezpieczne. Dokładne skutki takiego przyjmowania CBD w ciąży muszą zostać sprawdzone, szczególnie że badania na modelach zwierzęcych pokazały niepokojące zmiany.
W jednym z takich badań naukowcy z University of Minnesota podawali duże ilości CBD gryzoniom w czasie ciąży i laktacji. Okazało się, że substancja wpłynęła na rozwój płodu u ssaków, szczególnie na układ nerwowy. Potomstwo narażone na kontakt z kannabidiolem w okresie prenatalnym wykazywało potem widoczne zmiany w zachowaniu. Naukowcy odkryli, że stosowanie CBD w ciąży może wpływać na nastrój i funkcje poznawcze u potomstwa długo po ustaniu narażenia. Było to jedno z pierwszych badań, w którym sprawdzono wpływ przyjmowania CBD podczas ciąży na dorosłe potomstwo ssaków. Co ciekawe, efekty różniły w się w zależności od płci. Jedną z obserwacji było zwiększenie niepokoju i zmiana wydajności pamięci u dorosłych samic, podczas gdy u samców ich nie zaobserwowano. Ponadto zanotowano zmiany metylacyjne DNA w setkach genów komórek mózgowych dorosłego potomstwa płci żeńskiej. Dotknięte zmianami geny zaangażowane w tworzenie nowych neuronów i synaps, komunikację między neuronami powiązano z chorobami, takimi jak zaburzenia ze spektrum autyzmu, padaczka i zaburzenia związane z uzależnieniami. Co ciekawe – skutki podawania gryzoniom CBD podczas ciąży utrzymywały się u ich potomstwa, mimo że nie miało ono bezpośredniego narażenia na tę substancję w dorosłym życiu.
W innym starszym badaniu z 1986 roku wykazano, iż ekspozycja na CBD w czasie życia płodowego lub dzień po porodzie wpłynęła na liczbę plemników i funkcję jąder u samców szczurów. Badacze zasugerowali również, że podawanie kannabidiolu w czasie ciąży może zaburzać rozwój układu odpornościowego i prawdopodobnie osłabiać zdolność organizmu do obrony przed rakiem i infekcjami. Warto pamiętać, że wyniki te nie muszą oznaczać takiego samego wpływu CBD na ludzi. Dobrze jednak zachować szczególną ostrożność. Szczególnie że większość produktów z kannabidiolem jest słabo przebadana, producenci nie mają obowiązku sprawdzać ich pod kątem skażenia pleśniami, bakteriami czy metalami ciężkimi. W przypadku kobiet ciężarnych oraz karmiących, które stosują CBD, istnieje ryzyko przyjmowania skażonych ekstraktów. Warto zasięgnąć opinii lekarza prowadzącego ciążę przed planowanym przyjęciem CBD, a gdy lekarz zdecyduje o podaniu kannabidiolu, sięgnąć po wysokiej jakości, certyfikowane produkty.
Czy w Polsce produkty konopne zostały uznane przez rząd jako bezpieczne w trakcie ciąży lub karmienia piersią?
Polska jako kraj członkowski UE jest zobowiązana do ratyfikacji przepisów unijnych, także tych dotyczących konopi. Oficjalne stanowisko Europejskiego Urzędu do Spraw Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) dotyczące CBD jest takie, że konsumpcja produktów zawierających kannabidiol zalecana jest wyłącznie dla osób dorosłych. EFSA zaleca unikanie CBD przez kobiety w ciąży i karmiące, a także niepodawanie go dzieciom. Zostało to podkreślone w ostatnim oficjalnym oświadczeniu w sprawie bezpieczeństwa kannabidiolu jako nowej żywności z 26 kwietnia 2022 roku wydanym na wniosek Komisji Europejskiej. Podobne stanowisko ma również Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA), która odradza stosowanie olejków CBD w ciąży, uzasadniając to brakiem potwierdzenia ich bezpieczeństwa dla zdrowia płodu. Mimo iż produkty konopne są powszechnie dostępne bez recepty, nie zaleca się przyjmowania olejków CBD przez kobiety w ciąży i karmiące. W przypadku zamiaru przyjmowania takiego produktu należy zawsze skonsultować ten fakt z lekarzem lub farmaceutą.
Streszczenie CBD, THC i produkty konopne, a ciąża – badania 2023
Kannabinoidy mają zdolność przenikania przez barierę łożysko-płód, jak wykazały badania. Mogą zatem mieć wpływ na rozwój płodu i przebieg ciąży. Te badania, przeprowadzone na kobietach w ciąży, które dobrowolnie spożywały w trakcie jej trwania marihuanę, wykazały, że CBD i THC wpływają na rozwój płodowy dziecka oraz wielu jego układów i narządów. Te badania nie są wystarczające, by stwierdzić, czy spożywanie CBD w ciąży jest bezpieczne.
Badania przeprowadzone na gryzoniach, którym w czasie ciąży podawano kannabinoidy dowiodły, że u takich dzieci po urodzeniu zauważono zmiany w nastroju, rozwoju wydajności pamięci. Skutki utrzymywały się u potomstwa gryzoni, którym podawano kannabinoidy.
EFSA odradza korzystanie z olejków CBD kobietom w ciąży, podobnie jak amerykańska FDA. Sięgnięcie po suplementację olejkiem CBD przed kobiety w ciąży powinno być poprzedzone wizytą u lekarza i konsultacją. Jeśli lekarz zezwoli na stosowanie olejków CBD przez kobietę ciężarną, należy to robić z uwagą, sięgając po wysokiej jakości bezpieczne produkty.
Źródła
Wang X, Dow-Edwards D, Anderson V, et al. (2004) In utero marijuana exposure associated with abnormal amygdala dopamine D2 gene expression in the human fetus. Biol Psychiatry 56:909–915. 10.1016/j.biopsych.2004.10.015
Jutras-Aswad D, DiNieri JA, Harkany T, Hurd YL (2009) Neurobiological consequences of maternal cannabis on human fetal development and its neuropsychiatric outcome. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci 259:395–412. 10.1007/s00406-009-0027-z
Metz TD, Allshouse AA, Hogue CJ, et al. (2017) Maternal marijuana use, adverse pregnancy outcomes, and neonatal morbidity. Am J Obstet Gynecol 217:478.e1–478.e8. 10.1016/j.ajog.2017.05.050
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30374520/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3026968/
https://clinicalepigeneticsjournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13148-020-00993-4
https://www.efsa.europa.eu/sites/default/files/2022-06/efs2_7322.pdf
Streszczenie
Facebook
Instagram
Dodaj komentarz