Certyfikaty ekologiczne w Polsce

Aktualizacja: 22 czerwca, 2022

min. czytania

Bio, ekologiczne, organiczne, wiejskie, naturalne… Brzmi znajomo? To częste napisy na opakowaniach wielu produktów – spożywczych i kosmetycznych. Na sklepowych półkach roi się od produktów, które mówią, że są naturalne, bez chemii, z ekologicznych upraw, z bio składem. Ale czy zawsze tak jest? Kiedy ufać takim zapewnieniom producenta, a kiedy omijać taki produkt szerokim łukiem? Ekologiczny certyfikat powinien wzbudzać zaufanie, świadczyć o wysokiej jakości produktu, nieskalanym złą chemią składzie czy ogólnemu bezpieczeństwu takiego produktu. Niestety, nie zawsze tak jest! 

O tym, czy produkt jest naprawdę ekologiczny, nie świadczy jedynie nazwa produktu. Wielu producentów stosuje nazwy z przedrostkiem “bio” zupełnie bezpodstawnie i…bezprawnie! Jedynie certyfikat wydany przez odpowiednią jednostkę może potwierdzać, że dany produkt jest produktem bio czy eko. I wyłącznie wtedy, gdy producent taki certyfikat posiada, może używać tego określenia w nazwie produktu. W przeciwnym wypadku popełnia wykroczenie i oszukuje swoich klientów. 

Niestety na rynku roi się od produktów, które wcale nie są bio, choć nazwa na to wskazuje. Lub próbują je udawać, stosując w nazwie takie zwroty jak “z wiejskiej zagrody”, “wiejskie”, “od gospodarza” itd. Jeśli zależy nam na kupnie prawdziwie czystego ekologicznie produktu, trzeba zwrócić uwagę na certyfikat ekologiczny, który powinien znaleźć się na opakowaniu.

Certyfikat ekologiczny – co to jest ?

Co to jest ten certyfikat ekologiczny i jak go rozpoznać? Certyfikat ekologiczny [1] to przede wszystkim dokument, który zaświadcza, że dany produkt spełnia normy i kryteria stanowiące podstawę do nadania symbolu ekologicznego. Jakie to kryteria? Podstawowe z nich dla producentów kosmetycznych to: 

• składniki dopuszczone do produkcji kosmetyków ekologicznych
• procesy, które można stosować przy przetwarzaniu surowców
• minimalną zawartość [%] składników naturalnych
• dopuszczalny poziom składników syntetycznych (np. konserwantów)

Certyfikat ekologiczny nie jest otrzymywany raz na zawsze. Producent musi spełniać szereg norm cały czas, nie tylko w momencie certyfikacji. A pilnują tego regularne audyty instytucji nadającej certyfikat. To dzięki tym audytom producent nie może dowolnie manewrować ekologicznością produktu, już po uzyskaniu certyfikatu. Jednostka certyfikująca czuwa nad spełnianiem kryteriów i reguł nawet po otrzymaniu certyfikatu. 

Certyfikat ekologiczny – rodzaje

Certyfikaty ekologiczne są różne, przyznawane przez różne jednostki i różnym produktom. Jedne potwierdzają ekologiczne uprawy, inne gotowy produkt, a jeszcze inne są nadawane różnym produktom. Warto poznać najważniejsze z nich, by móc sprawnie poruszać się w świecie ekologicznych produktów.

Europejski Certyfikat Ekologiczny – jak uzyskać certyfikat ekologiczny? [2]

To europejskie logo żywności ekologicznej, które daje pewność pochodzenia i jakości produktów spożywczych. Ten certyfikat ekologiczny dotyczy zarówno uprawy roślin, jak i utrzymania zwierząt. Na pewno doskonale kojarzycie ten znak z naszych produktów. Mogą go również uzyskać sektory pszczelarskie, produkty z wodorostów, czy produkty przetwórstwa ekologicznego. 

Aby uzyskać taki certyfikat, należy wziąć udział w specjalnym szkoleniu w zakresie przygotowania gospodarstwa lub przetwórni do produkcji ekologicznej. Po przygotowaniu się do certyfikacji, następuje audyt i zostają wydane kryteria, które należy spełnić, by otrzymać certyfikat.

Certyfikat BIO – jak uzyskać certyfikat bio? [3]

To kolejny z certyfikatów, jakie możecie zobaczyć na opakowaniach naszych produktów! Potwierdza on zgodność wyrobów z wymaganiami rolnictwa ekologicznego. Stosuje się go w przypadku, gdy producent jest pod nadzorem Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji S.A. (PL-EKO-06). Dotyczy podobnych produktów i przetwórstwa jak Europejski Certyfikat Ekologiczny. 

Żeby móc posługiwać się takim certyfikatem również trzeba przejść odpowiednie szkolenie w zakresie przygotowania swojej przetwórni lub gospodarstwa do produkcji ekologicznej. To, co jest wyjątkowe w przypadku tego certyfikatu ekologicznego, to możliwości jakie on daje. Z takim certyfikatem można starać się o dotacje w rolnictwie ekologicznym! 

Certyfikat EKO [4]

Ten symbol potwierdza, że dany produkt, czy wyrób spełnia bardzo rygorystyczne wymagania dotyczące ochrony środowiska. Jeśli zależy nam na tym, by wspierać ekologię swoimi wyborami produktowymi, warto zwracać uwagę właśnie na ten symbol na opakowaniu. Warunkiem, jaki koniecznie muszą spełniać certyfikowane produkty, jest zgodność z ściśle określonymi kryteriami dotyczącymi ochrony zdrowia, braku negatywnego wpływu na środowisko i ekonomicznego wykorzystania zasobów naturalnych. 

Uzyskać go mogą:  produkty kosmetyczne, środki pielęgnacji zwierząt, drewniane zabawki.

Podobny, ale nieco inny znak EKO [5] jest specjalnie przeznaczony dla kosmetyków. Daje on gwarancję wysokiej jakości środowiskowej danego kosmetyku. Mogą go otrzymać wyłącznie naturalne kosmetyki. Certyfikowanym kosmetykiem naturalnym mogą zostać substancje lub mieszaniny substancji pochodzące z produkcji ekologicznej. Ten certyfikat ekologiczny daje nam pewność, że kosmetyk ma naturalne składniki i informuje, że firma prowadzi działania w trosce o środowisko.

Certyfikat Vegan Society [6] 

The Vegan Society to charytatywna organizacja, która istnieje od 1944 roku. Znak Vegan Society da Ci pewność, że zostały spełnione standardy skupione wokół idei stowarzyszenia. A tą ideą są produkty wolne od składników pochodzących od zwierząt oraz nie testowane na zwierzętach. Nie wystarczy samego gotowego produktu nie testować na zwierzętach. By uzyskać ten certyfikat, należy potwierdzić, że każdy z komponentów użytych do wytworzenia produktu, także nie był na żadnym etapie testowany na zwierzętach. To na pewno dobrze znany znak ekologicznego certyfikatu wszystkim tym, którzy zwracają  uwagę na produkty nietestowane na zwierzętach.

Certyfikat Not  tested on animals [7]

Zajączek na produkcie, który można często zobaczyć np. na kosmetykach, oznacza, że produkt nie był testowany na zwierzętach. Zarówno jego działanie jak i różne jego składniki nie przyczyniały się do cierpienia zwierząt. Ten znak to również potwierdzenie, że w produkcie nie znajdują się komponenty pochodzące z martwych zwierząt, np. tłuszcz. Jednak wcale nie świadczy o wegańskości produktu! Znakiem zajączka mogą zostać odznaczone produkty, zawierające składniki pochodzące od żywych zwierzaków: wosk pszczeli, miód, mleko, lanolinę. Kosmetyki oznaczone skrótem BWC – Beauty Without Cruelty oraz z hasłami na opakowaniu takimi jak: Cruelty Free, Animal Friendly, Not Tested On Animals muszą posiadać ten certyfikat ekologiczny. Bez niego nie mogą używać tych sformułowań na swoich opakowaniach.

Certyfikaty ekologiczne dla firm . Dlaczego są ważne?

Certyfikaty eko to przede wszystkim potwierdzenie czystości biologicznej produktu, ale nie tylko. W wielu wypadkach to też świadomość marki na temat środowiska i dbałość o nie, nie przykładanie ręki do cierpienia zwierząt oraz bezpieczeństwo. Dlaczego to jednak jest ważne? Nawet jeśli nam samym nie zależy na tym, by korzystać z naturalnego produktu dla własnych celów, jak na przykład zdrowie, warto mimo to wspierać firmy, które posiadają taki certyfikat. 

Gdy firmy z certyfikatem ekologicznym będą częściej wybierane niż te bez tych certyfikatów, być może rynek produktów zmieni się na lepsze. Będzie większy wybór naturalnych i ekologicznych wyrobów. Jednocześnie kupując takie produkty przyczyniamy się do ochrony środowiska. W końcu producent czy rolnik z takim certyfikatem, muszą o nie dbać na wiele sposobów, określanych rygorystycznymi kryteriami. Ekologia powinna być nam bliska, dbałość o planetę i jej zasoby to ważny element życia każdego z nas. Nikt z nas świadomie nie chce też przyczyniać się do cierpienia zwierząt! Wybierając nawet produkty mięsne z certyfikatami ekologicznymi wspieramy zrównoważone hodowle, które należycie dbają o swoje zwierzęta, odpowiednio je odżywiają oraz nie stosują np. sztucznych środków pobudzania wzrostu. Gdy wybierzemy wyłącznie te kosmetyki, które nie są testowane na zwierzętach, dołożymy swoją cegiełkę do zaprzestania złego traktowania zwierząt i nieraz naprawdę bestialskich warunków, w jakich są przetrzymywane. 

Certyfikat ekologiczny to tak naprawdę coś więcej, niż tylko czysty skład produktu. Jajka w sklepie z napisem “od gospodarza” na opakowaniu, to nie to samo co jaja z europejskim certyfikatem ekologicznym. I chociaż wcale nie mówimy, że każdy produkt bez eko certyfikatu jest zły składowo oraz dla środowiska, jedynie wtedy, gdy wybieramy certyfikowane produkty mamy 100% pewności, że producent jest naprawdę uczciwy. Pilnują tego za nas jednostki certyfikujące! 

Nie każde BIO jest takie dobre

Na rynku istnieje mnóstwo produktów z certyfikatami, które jedynie częściowo świadczą o ekologiczności produktów. Mogą one dotyczyć jedynie składników czy tylko o tym, że cały produkt nie był testowany na zwierzętach, natomiast jego komponenty już tak. Te certyfikaty, które przedstawiliśmy powyżej, to jedne z najbardziej docenianych i najbardziej znanych znaków umieszczanych na produktach, które są naprawdę godne uwagi. Nie wystarczy sam napis “naturalny krem” – by móc pełnoprawnie używać tej nazwy, musi to być poświadczone odpowiednim dokumentem. 

Pamiętaj! Każdy certyfikat możesz zawsze sprawdzić w jednostce certyfikującej. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do danego produktu – nie kupuj go, a postaw na taki, który nie wzbudza w Tobie żadnych zastrzeżeń. Nie wystarczy też samo “organiczny” czy “bio” w nazwie. Poszukaj na opakowaniu produktu odpowiednich oznaczeń, które potwierdzą ekologiczność produktu. Jeśli na opakowaniu nie znajduje się taki symbol, to na pewno nie jest błąd w druku etykiety. Każdy producent, który otrzymuje taki znak po certyfikacji, z pewnością będzie się chciał nim pochwalić. W końcu uzyskanie ekologicznego certyfikatu na swoje wyroby nie jest wcale takie proste i nieraz trwa miesiącami! 

Stawiaj na bezpieczne, czyste składowo oraz nie przyczyniające się do cierpienia zwierząt produkty! Dla swojego zdrowia oraz swoich bliskich.

Bibliografia

1. Biosna https://biosna.pl/certyfikat-ekologiczny.html
2. Polskie Centrum Badań i Certyfikacji https://www.pcbc.gov.pl/pl/uslugi/certyfikacja-wyrobow/rolnictwo-ekologiczne/wspolnotowe-oznakowanie-rolnictwa-ekologicznego
3. Polskie Centrum Badań i Certyfikacji https://www.pcbc.gov.pl/pl/uslugi/certyfikacja-wyrobow/rolnictwo-ekologiczne/znak-certyfikowanego-rolnictwa-ekologicznego-bio
4. Polskie Centrum Badań i Certyfikacji https://www.pcbc.gov.pl/pl/uslugi/certyfikacja-wyrobow/kosmetyki/znak-ekologiczny-eko-2
5. Polskie Centrum Badań i Certyfikacji https://www.pcbc.gov.pl/pl/uslugi/certyfikacja-wyrobow/kosmetyki/certyfikowany-kosmetyk-naturalny-eko
6. Vegan Society https://www.vegansociety.com/
7. Organicall https://organicall.pl/jakosc-i-certyfikaty