Papier konopny - co to takiego?
min. czytania
Konopie, jako roślina niesamowicie użyteczna, posiadają oprócz kwiatostanów także łodygi bogate w celulozę. To z niej powstaje papier, który charakteryzuje się znacznie większą trwałością i odpornością na zniszczenia oraz upływający czas niż jego bardziej znany odpowiednik. Do XIX w. był to główny surowiec służący do produkcji papieru. Niestety popularny papier z konopi został w końcu wyparty przez ten z celulozy drzewnej. W obliczu zmniejszającego się zalesienia naszej planety powinniśmy poważnie rozważyć przywrócenie świetności konopnej celulozie jako głównego surowca do produkcji papieru na świecie.
Spis treści
Historia papieru konopnego
Każdy z nas z pewnością pamięta z lekcji historii największe wynalazki z okresu starożytności. Jednym z nich był oczywiście papier, który wynaleźli Chińczycy około 150 r. p.n.e. Był to właśnie papier z konopi! To jeden z ich najważniejszych wynalazków, który zrewolucjonizował sposób przekazywania informacji. Fragmenty papieru zawierające włókno konopne zostały znalezione w chińskich grobach datowanych na I wiek n.e. Powstawał on przez zmiażdżenie włókna konopnego i kory drzewa morwowego, a następnie zmieszanie tej masy z wodą w dużym zbiorniku. Splątane włókna unosiły się na powierzchni wody, były usuwane i umieszczone w formie. Po wysuszeniu włókna tworzyły arkusze, po których można było pisać.
Około VI wieku n.e. produkcja papieru konopnego przeniosła się do Korei. Dopiero około XIII wieku n.e. dotarł on do Europy, a konkretnie do Niemiec. Do końca XIX wieku konopna celuloza była głównym surowcem stosowanym do produkcji papieru w ujęciu globalnym. Istnieją nawet bardzo stare kopie Biblii powstałe na papierze konopnym. Z konopi sporządzono również projekt Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych. Istnieje przypuszczenie, iż do druku pierwszych banknotów 10-dolarowych także wykorzystano ten surowiec.
Na początku XX wieku papier konopny wciąż cieszył się dużą popularnością, jednak konkurencja ze strony celulozy drzewnej zaczęła wtedy być wyraźnie widoczna, szczególnie ze względu na tańsze koszty produkcji. Kolejne wydarzenia związane z wprowadzeniem prohibicji w USA, które doprowadziły do zamknięcia konopnych gałęzi przemysłu, spowodowały także upadek przemysłu papierniczego z konopi. Uprawa konopi stała się nielegalna. Dzisiaj staramy się przywrócić do użytku te doskonałe produkty konopne, w tym papier, które wydają się być odpowiedzią na potrzeby obecnego świata.
Jak powstaje papier z konopi?
Wyróżniamy dwa rodzaje papieru konopnego. Papier włóknisty jest wytwarzany z długich włókien łykowych rośliny, dzięki czemu produkt jest cienki i kruchy. Papier celulozowy jest wytwarzany z łyka miękkiego, który w 70-80% składa się z celulozy – głównego surowca wykorzystywanego w produkcji papierniczej. Ten rodzaj papieru jest bardziej miękki i łatwiejszy w produkcji, dzięki czemu nadaje się do codziennego użycia, np. w formie chusteczek czy papieru toaletowego.
Ponieważ miazga konopna zawiera znacznie dłuższe włókna niż miazga drzewna i niższą zawartość ligniny, powoduje to, że papier konopny w porównaniu z drzewnym jest znacznie mocniejszy, odporniejszy na zagięcia oraz żółknięcie nawet po upływie wielu lat. Włókno konopne jest grubsze niż włókno drzewne, co sprawia, że arkusz jest bardziej miękki przy niższej wadze. Na przykład arkusz konopny o gramaturze 320 g/m2 wygląda jak arkusz o gramaturze 400 g/m2 papieru z drewna.
To nie jedyne zalety produkcji papieru z konopi. Proces ten przede wszystkim jest wysoce efektywny, bowiem konopie zawierają znacznie więcej celulozy (70-80%) niż drewno (30%). Dodatkowo, do wydobycia celulozy drzewnej niezbędne są toksyczne chemikalia, co oznacza, że wytwarzanie papieru z drzew dodatkowo zanieczyszcza środowisko.
Papier konopny a środowisko
Lobby tekstylno-papiernicze, które odpowiada za wprowadzenie prohibicji i upadek konopnych gałęzi przemysłu, doprowadza do coraz większych degradacji środowiska naturalnego. Sama produkcja papieru pochłania coraz większe obszary lasów – aby wyprodukować 1 tonę papieru z celulozy drzewnej potrzeba 1 ar lasu, czyli około 17 kilkunastoletnich drzew. Z jednego hektara uprawy konopnej uzyskamy tyle samo celulozy co z 4 hektarów lasu, który rósł wiele lat. Pole konopne rośnie kilka miesięcy i można je ponownie sadzić co roku. Nietrudno więc dostrzec różnicę oraz wielką szansę na ocalenie lasów, jaką jest konopny papier.
Dlaczego konopie są lepszym surowcem do produkcji papieru?
- Konopie łatwiej przetworzyć na papier niż drewno.
- Przetwarzanie konopi na papier wymaga mniej (w tym toksycznych) chemikaliów niż przetwarzanie papieru drzewnego.
- Papier konopny jest trwalszy niż papier drzewny.
- Produkcja większej ilości papieru konopnego spowolni wylesianie.
- Papier konopny może być poddawany recyklingowi do 8 razy, w porównaniu do zaledwie 3 razy w przypadku papieru z masy drzewnej.
Gdzie kupić papier z konopi?
Mimo tego, iż konopna gałąź papiernicza dopiero raczkuje, to zarówno za granicą jak i w Polsce jesteśmy w stanie kupić arkusze papieru wykonanego z konopnej celulozy. Na rodzimym podwórku możemy nabyć taki produkt między innymi w sklepie organizacji Wolne Konopie. Europejskim centrum produkcji papieru jest Francja – tam znajdują się fabryki, w których jest wytwarzany. Sporym rynkiem jest także USA oraz Chiny. Wciąż jednak cena papieru jest dość wysoka w porównaniu z tradycyjnym papierem. Dopiero po jego upowszechnieniu i produkcji na masową skalę możemy liczyć na obniżenie ceny.
Zobacz także:
Ubrania z konopi. Moda na ekologiczną odzież z konopi
Źródła:
https://wayofleaf.com/hemp/is-hemp-paper-better-than-paper-made-from-trees
https://westernstateshemp.com/everything-you-need-to-know-about-hemp-paper/
Facebook
Instagram
Dodaj komentarz