Ekologiczny plastik konopny

Aktualizacja: 22 czerwca, 2022

min. czytania

Konopie siewne to roślina o niezwykle szerokim spektrum zastosowania. Od produktów spożywczych, przez kosmetyki, tekstylia, aż po surowiec zwany plastikiem konopnym. Sposób uprawy tej rośliny, a także procesy produkcyjne sprawiają, że są to produkty przyjazne środowisku. Roślina Cannabis sativa L. nie jest zbytnio wymagająca w uprawie. Potrzebuje niewiele wody, nie wymaga użycia pestycydów, pochłania sporo dwutlenku węgla i produkuje tlen. Konopie rosną bardzo szybko i są bogate w biomasę. Te i inne aspekty sprawiają, że roślina ta jest nadzieją na ekologiczną przyszłość wielu gałęzi przemysłu, także produkcji eko plastiku. Czym dokładnie jest plastik konopny i jak powstaje? Czym różni się od jego tradycyjnej wersji produkowanej z ropy naftowej? Na te i wiele innych pytań odpowiemy w tym artykule. 

Czym jest plastik konopny?

Słowo plastik nasiąknęło w ostatnich latach bardzo pejoratywnym znaczeniem, stąd może ono nie do końca pasować do określenia tego biodegradowalnego tworzywa. Nazwa bioplastik zdecydowanie lepiej uwypukla fakt, iż ten konopny surowiec nie tylko nie przyczynia się zanieczyszczenia środowiska, ale też uprawy, z których powstaje wpływają na jego regenerację. Powstający z włókien celulozowych plastik konopny był znany już w 1941 roku, kiedy to Tom Ford skonstruował z niego elementy karoserii samochodu napędzanego biopaliwem (również z konopi). Rewelacyjnie sprawdza się on jako baza do stworzenia całej gamy produktów codziennego użytku, takich jak: pojemniki, worki, folie, opakowania, płytki i wiele innych. Jego niska popularność wynika głównie z małej dostępności surowca, nie rozpowszechnionego jeszcze procesu produkcji oraz blokowania rozwoju tej gałęzi przez potentatów tworzyw sztucznych czy paliw kopalnych.

Jak powstaje plastik z konopi?

Bioplastik konopny powstaje z łodygi, a dokładnie z włókien rośliny, które się w niej znajdują, zawierających aż 70% – 80% celulozy. To właśnie wysoka zawartość tego biopolimeru przyczynia się do niezwykłej wytrzymałości tworzywa. Pierwsza faza produkcji polega na wyekstrahowaniu z rośliny jak największej ilości celulozy. W tym celu rozciera się konopne łodygi i włókna, a następnie moczy w kwasie. Kolejnym etapem jest kąpiel pozyskanej celulozy w wodzie i roztworach chemicznych, w celu usunięcia kwasu. Następnie celuloza poddana jest obróbce termicznej, dzięki czemu wytwarza się z niej wiele różnych rodzajów tworzywa, które określamy jako plastik z konopi. 

Cena konopnego plastiku

Wydawałoby się, iż łatwy proces produkcji konopnego plastiku oraz niewymagająca uprawa rośliny będą determinować niską cenę tego surowca. Niestety w rzeczywistości cena plastiku konopnego jest wyższa niż tradycyjnego. Zaawansowanie i skala procesu produkcji syntetycznego plastiku sprawia, że jego cena jest niezwykle niska. Dla przykładu cena grindera do rozdrabniania suszu wyprodukowanego z plastiku konopnego to około 20zł, natomiast taki sam produkt z plastiku tradycyjnego to koszt w granicach 6 zł. Różnica jest spora, chociaż znając zalety konopnego plastiku, przede wszystkim jego wytrzymałość, jest to inwestycja w jakość produktu, jak również w aspekt ekologiczny. Tylko czy konsumenci są gotowi zapłacić więcej za bio plastik, który może odwrócić skażenie środowiska zwykłym plastikiem?

Ceny hurtowe konopnego plastiku wynoszą obecnie około 4,7$ za kg, w porównaniu z ceną tradycyjnego plastiku, bazującego na ropie naftowej, wynoszącej około 2$ za kg, sąponad dwa razy wyższe. Proces produkcji plastiku konopnego jest dopiero w fazie rozwoju, dlatego minie jeszcze wiele lat zanim konopny odpowiednik tworzyw sztucznych stanie się dla nich konkurencyjny cenowo. 

Jakie są różnice między tradycyjnym plastikiem a plastikiem konopnym?

Pierwszą podstawową różnicą jest fakt, iż plastik konopny jest w 100% biodegradowalny. Ponadto w przeciwieństwie do jego sztucznego odpowiednika, można go recyklingować w nieskończoność. Plastik konopny ma nieprzeciętną stabilność termiczną – niektóre rodzaje tworzyw konopnych są nawet odporne na ogień! Dodatkowo produkty z konopnego plastiku nie przepuszczają promieniowania UV, natomiast tworzywa sztuczne osiągają taką właściwość z reguły poprzez zastosowanie dodatków modyfikujących. Tworzywa powstałe z konopi, w odróżnieniu od konwencjonalnego plastiku, nie wydzielają BPA – substancji, która zaburza gospodarkę hormonalną, co może skutkować powstawaniem guzów nowotworowych. Bioplastik jest nietoksyczny i bezpieczny zarówno dla środowiska naturalnego jak i człowieka. 

Zalety plastiku z konopi 

Najważniejszą zaletą plastiku z konopi jest przyjazność dla środowiska oraz bezpieczeństwo dla osób użytkujących. Już dzisiaj mamy alarmujące statystyki dotyczące zaśmiecenia oceanów i lądów plastikiem, który rozkłada się 450 lat, ale tak naprawdę nigdy w pełni się nie utylizuje w naturalnych warunkach. Rozkład tworzywa konopnego, gdy przebiega w przeznaczonych do tego warunkach, trwa około 6 miesięcy. Dlatego całkowite zastąpienie konwencjonalnego plastiku tym konopnym wpłynęłoby pozytywnie na życie dzikich zwierząt, a co za tym idzie, również ludzi. Według badań przeprowadzonych przez Industrial Research Organization oraz College of London – 60% ptaków morskich ma plastik w układzie pokarmowym. Powoduje to szereg zaburzeń zdrowotnych skracających życie tych zwierząt. Niedawno odkryto także mikroplastik w ludzkiej krwi – w badaniu na 22 ochotnikach jego ślady znaleziono u 17 osób, to niezwykle niepokojące informacje. Eliminując plastik z naszych mórz i oceanów moglibyśmy zmniejszyć zagrożenie dla zwierząt i naszego zdrowia jakie powoduje rozkładający się plastik, a także wprowadzając bioplastik w przemyśle – zapobiec spożywaniu plastiku przez ludzi np. w napojach, rybach czy kosmetykach.    

Kolejną istotną zaletą plastiku konopnego jest fakt, iż jest on 3,5 razy mocniejszy a jednocześnie znacznie lżejszy od tradycyjnego plastiku produkowanego z ropy naftowej. Sprawia to, że jego wykorzystanie jest niezwykle wszechstronne – może zastąpić każde znane nam wykorzystanie plastiku z ropy naftowej. Od elektroniki, wszelkiego rodzaju opakowań, przez meble, aż po części samochodowe czy samolotowe. Przewaga plastiku konopnego nad tworzywem sztucznym jest tak znacząca, że firma Lego, produkująca kultowe klocki, zadeklarowała, że do 2030 roku ich głównym materiałem do produkcji zabawek będzie konopny plastik. 

Wady plastiku z konopi 

Na ten moment największą wadą plastiku konopnego jest brak infrastruktury produkcyjnej do jego wytwarzania. Co za tym idzie, cena tego surowca jest znacznie wyższa niż konwencjonalnego plastiku. Wiąże się to przede wszystkim z tym, że jego popularność jest gigantyczna, tak samo jak skala wytwarzania. Wieloletni rozwój tej gałęzi przemysłu pochłonął także wiele inwestycji mających na celu obniżenie kosztów produkcji, co owocuje dziś bardzo niską ceną produktów z niego powstających. Zanim produkcja plastiku konopnego osiągnie taki poziom rozwoju minie z pewnością wiele lat. 

Ze względu na brak infrastruktury oraz wciąż niewielką ilość upraw konopi przemysłowych na ten moment nie jesteśmy w stanie całkowicie zaspokoić zapotrzebowania rynku tworzyw sztucznych plastikiem konopnym. Rozwój wymaga czasu i choć nie jest on naszym sprzymierzeńcem w kwestii zmian klimatu, nie jesteśmy w stanie przeskoczyć tego aspektu. 

Ekologiczny plastik konopny – Podsumowanie

Patrząc na szereg zalet bioplastiku z konopi można szybko dojść do konkluzji, że jest on zdecydowanie korzystniejszym rozwiązaniem w produkcji wielu przedmiotów codziennego użytku niż plastik z tworzywa sztucznego. Jedyne jego wady wiążą się z ograniczeniami produkcyjnymi, które z pewnością w ciągu najbliższych lat uda się wykluczyć. Na polskim rynku zaczynają pojawiać się produkty z bioplastiku (konopnego, ale nie tylko), dlatego jako konsumenci, którzy mają ogromny wpływ na rynek, wybierajmy świadomie. Jeśli możemy, rezygnujmy z “tradycyjnego” plastiku na korzyść tego z konopi. Im większą popularnością będą cieszyły się produkty z konopi, tym bardziej ich produkcja będzie się rozrastała, wypierając z rynku nieekologiczne rozwiązania. 

ZOBACZ TAKŻE: 

Produkcja CBD 

Produkty ekologiczne – czyli jakie?

Tajemnice konopi siewnych 

ŹRÓDŁA:

• https://bioplasticsnews.com/2019/05/04/hemp-plastics/
• https://www.plantswitch.com/how-is-hemp-plastic-manufactured/
• https://www.zielonalekcja.pl/plastik-konopny-czy-bioplastik-z-konopi-to-przyszlosc-swiata/
• https://news.green-flower.com/7-ways-hemp-plastic-could-change-the-world/
• https://ecoreactor.org/bioplastik-z-konopi/
• https://hempplastic.com/facts/
• https://thehempmag.com/2021/04/hemp-plastic-pollution-solution/
• https://www.theguardian.com/environment/2022/mar/24/microplastics-found-in-human-blood-for-first-time