CBD a leki – czy to bezpieczne?

Aktualizacja: 22 czerwca, 2022

min. czytania

Kannabidiol to niegroźny związek chemiczny, będący składową konopi. Jakiekolwiek stosowanie olejków konopnych bądź innych dostępnych na rynku suplementów zawierających CBD w celach uzupełnienia zbilansowanej diety i zdrowego trybu życia, nie wywołuje żadnych negatywnych skutków dla ludzkiego organizmu, tak nieco inaczej sytuacja ta ma się w przypadku stosowania CBD z lekami. Naukowcy od lat badają wpływ CBD na środki farmakologiczne, których używa człowiek chcący jednocześnie suplementować olej konopny CBD.

Jakie są wnioski?

Czy istnieje ryzyko wystąpienia niepożądanej reakcji organizmu na zastosowaną kombinację tych dwóch (bądź więcej) substancji?

Czy CBD hamują działanie leków, niwelując ich skuteczność?

Rola olejków CBD w metabolizmie leków

Każde przyjmowane przez nas lekarstwo przechodzi przez proces metabolizmu, na którego przebieg ma wpływ nasza wątroba oraz bazowy enzym wątrobowy (cytochrom P450). Szacuje się, że odpowiada on za rozkład do 60% występujących na rynku leków.

.Badania wykazały, że ten niezwykle ważny dla organizmu człowieka enzym, metabolizuje również kannabidiol, absorbując dużą część wydajności cytochromu P450. Jest to złożony proces, którego działanie może (choć nie musi) blokować metabolizowanie innych, użytych jednocześnie substancji medycznych.

Czynniki mające wpływ na metabolizm leków z jednoczesnym zastosowaniem kannabidiolu:

• ilość spożywanego CBD,
• forma i sposób przyjmowania CBD,
• skład i proporcje CBD użyte w olejkach (tj. użycie oleju z całej rośliny bądź wyizolowanych molekuł),
• rodzaj leku i wielkość dawki (wg dr Kazuhito Watanabe),
• użycie kilku kombinacji leków jednocześnie.

Zastosowanie odpowiednio małej ilości CBD nie powinno wpływać na zmianę metabolizmu stosowanego leku. Jednak żadne z przeprowadzonych dotychczas badań nie precyzują konkretnej ilości granicznej, poniżej której nie dochodzi do interakcji CBD z lekami. Przykład stanowi protokół badań klinicznych z 2013 r. przeprowadzonych z użyciem leku przeciwpadaczkowego (Sativex, GW Pharmaceutical), z jednoczesnym zastosowaniem CBD. I tak oto raporty z dwóch badań okazały się w znacznym stopniu rozbieżne:
Przy wprowadzeniu w pierwszych badaniach dawki ok. 40 mg CBD nie zanotowano wpływu CBD na metabolizm wprowadzonego leku.
Analiza drugich badań ujawniła znaczący wpływ na metabolizm leku (hamowanie) już przy dawce 25 mg CBD.

Późniejsze badania wykazały, że CBD może działać również w przeciwnym biegunie, a mianowicie pobudzić efektywność enzymów cytochromu P450. Wnioski nasuwają się same. Oddziaływanie kannabidiolu na leki może przebiegać dwutorowo, zwiększając metabolizm (rozkład) zainicjowanych leków bądź go hamować.

Moc grejpfruta

W 1998 r. zespół kanadyjskich naukowców zauważył pewną zależność między metabolizmem wielu leków dostępnych na rynku, a grejpfrutem. Niektóre związki zawarte w owocu grejpfruta (bergapten) mogą blokować dynamiczność enzymów cytochromu P450. W związku z powyższym lekarze informują często pacjentów, aby nie spożywali tego owocu przed przyjmowaniem przepisanych leków.
Jak więc uzyskana wiedza przekłada się na stosowanie CBD z innymi lekami? Otóż okazuje się, że kannabidiol jest silniejszym inhibitorem enzymów cytochromu P450 niż związki chemiczne zawarte w grejpfrucie. W przełożeniu na praktykę oznacza to, że CBD w niektórych przypadkach przyjmowania go jednocześnie z innymi lekami (np. leki przeciwzakrzepowe) pełni rolę substancji chemicznej, która powoduje zmniejszenie szybkości zachodzących reakcji chemicznych, zwiększając tym samym jego czas działania i następstwa.

CBD – interakcje z lekami

Każdy pacjent przyjmujący dużą dawkę leku musi mieć świadomość, że jednoczesne stosowanie CBD może istotnie wpłynąć na zachodzący proces metabolizmu a w konsekwencji zaburzać całościowy przebieg leczenia.
W szczególności dotyczy to osób przyjmujących:

• preparaty lecznicze ratujące życie,
• leki o dużym zagrożeniu wystąpienia działań niepożądanych,
• leki na ciśnienie krwi,
• środki uspokajające i antydepresyjne,
• leki przeciwzakrzepowe,
• leki antycholinergiczne i sympatykomimetyczne (atropina),
• pigułki antykoncepcyjne.

Każda decyzja powinna być poparta wcześniejszą konsultacją ze specjalistą, który pomoże w podjęciu właściwych działań.
Chociaż CBD jest wielkim sprzymierzeńcem organizmu, jego spożycie może wchodzić w interakcje z innymi lekami. Dlatego ważne jest, aby użytkownicy wiedzieli, jakich leków najlepiej nie mieszać, konsultowali się w sprawie przyjmowanych leków oraz suplementów diety z lekarzem lub farmaceutą oraz uważnie zapoznawali z informacjami dołączonymi do produktów leczniczych, a także danymi umieszczonymi na etykiecie suplementu, tak aby ich przyjmowanie oparte było na bezpieczeństwie i skuteczności działania.

Olej CBD a leki uspokajające

Poprzez interakcję z neurotransmiterami w centralnym układzie nerwowym CBD może modulować ich działanie, na przykład blokować lub pobudzać przekazywanie impulsów, przez co może wywoływać efekt uspokajający. Kannabidiol znany jest szczególnie z działania łagodzącego i tonizującego układ nerwowy. Z tego powodu w połączeniu z lekami uspokajającymi może wchodzić w interakcję i nasilać ich efekty. Przyjmowanie leków uspokajających razem z olejkiem CBD niekoniecznie musi dawać negatywne efekty, aczkolwiek dokładna skala interakcji nie została do końca zbadana, dlatego zalecana jest ostrożność i konsultacja z lekarzem prowadzącym, zanim włączymy CBD do diety, gdy przyjmujemy leki uspokajające. 

CBD a leki na obniżenie ciśnienia

Osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze, które przyjmują leki obniżające ciśnienie, takie jak valsartan, metoprolol czy lisinopril muszą bardzo ostrożnie podchodzić do suplementacji olejem CBD, gdyż w większości przypadków zakłóca on działanie leku, co może pogorszyć stan pacjenta. W niektórych przypadkach leki na nadciśnienie mogą opóźniać lub zmniejszać korzystne działanie oleju CBD. W innych olej CBD może opóźniać lub zmniejszać skuteczność przepisanych leków na nadciśnienie. Dzieje się tak, ponieważ podobnie jak wspomniane leki, jest on metabolizowany przez enzym P450, co spowalnia proces wchłaniania i usuwania leków z krwioobiegu. Ponadto kannabidiol może tymczasowo obniżyć ciśnienie krwi, więc przyjmowanie go razem z lekami, takimi jak lisinopril, może jeszcze bardziej je obniżyć, powodując uczucie letargu i osłabienia. Zawsze skonsultuj się z lekarzem przed dodaniem CBD do swojej diety, jeśli stosujesz leki na nadciśnienie.

CBD a leki przeciwzakrzepowe

Leki na rozrzedzenie krwi to klasa farmaceutyków stosowana w leczeniu chorób serca i udaru mózgu oraz kiedy w organizmie występuje zwiększone ryzyko zakrzepowe. Substancje te działają poprzez blokowanie czynników krzepnięcia krwi, aby zapobiec lub rozbić skrzepy, które mogą utknąć w tętnicach i spowodować zawał serca lub udar. Niektóre leki rozrzedzające krew, takie jak warfaryna – mają negatywne interakcje z CBD.

Warfaryna jest szczególnie trudna do metabolizowania przez organizm i wymaga połączonych wysiłków wielu różnych enzymów wątrobowych, między innymi: CYP450, CYP3A4 i CYP2C19.  Ponieważ CBD konkuruje o metabolizm w wymienionych szlakach enzymatycznych, w związku z tym może prowadzić do spowolnienia metabolizmu warfaryny. W ciągu kilku dni od przyjęcia stężenie warfaryny we krwi może wzrosnąć, co prowadzi do znacznie większego ryzyka wystąpienia negatywnych skutków ubocznych spowodowanych przez sam lek. Te działania niepożądane mogą zagrażać życiu. Suplement z CBD nie powinien być przyjmowane razem z jakimikolwiek lekami rozrzedzającymi krew, chyba że zaleci to lekarz.

CBD a leki przeciwpadaczkowe

Osoby cierpiące na różnego rodzaju epilepsje, a także poważne uszkodzenia układu nerwowego, przyjmują leki przeciwpadaczkowe takie jak klobazam, rufinamid, topiramat czy zonisamid. Badanie zespołu Dr. Szaflarskiego przeprowadzone w 2017 roku na grupie 81 uczestników z epilepsją, którym w czasie leczenia podawano także dawki od 5 mg do 50 mg CBD / kg masy ciała wykazały interakcje między lekami na kannabidiolem. Naukowcy monitorowali poziom leków przeciwpadaczkowych w surowicy na przestrzeni czasu. Podczas gdy poziomy farmaceutyków w surowicy pozostawały w akceptowalnym zakresie terapeutycznym dla większości z nich, kilka preparatów miało ten poziom poza zakresem terapeutycznym.

Naukowcy odkryli wzrost poziomu topiramatu, rufinamidu i desmetyloklobazamu (aktywny metabolit klobazamu) w surowicy krwi oraz spadek poziomu klobazamu, wraz ze wzrostem dawki CBD, zarówno u dorosłych, jak i dzieci. Ponadto, zauważono też znaczny wzrost poziomu zonisamidu i eslikarbazepiny w surowicy wraz ze wzrostem dawki CBD w modelu badania dorosłych. Wspólna terapia leków przeciwpadaczkowych oraz CBD musi przebiegać wyłącznie pod ścisłą kontrolą lekarza.

CBD a leki przeciwnowotworowe

Toczące się wciąż badania nad antynowotworowym potencjałem kannabidiolu sprawdzają dokładny mechanizm działania tej substancji w kontekście spowolnienia i zatrzymywania rozwoju niektórych nowotworów, między innymi przez mechanizm apoptozy, czyli indukowanej śmierci komórek rakowych. Naukowcy badają także jak CBD może złagodzić niektóre skutki uboczne raka i jego leczenia, takie jak: ból, bezsenność, lęk lub nudności. W obu przypadkach istnieją bardzo obiecujące efekty, jednak wciąż potrzebne są szczegółowe badania, również takie, dotyczące interakcji leków przeciwnowotworowych z CBD, ponieważ w tej dziedzinie wciąż jest wiele niewiadomych. 

Na ten moment świat nauki wie na pewno, że w zależności od przypadku, kannabidiol zwiększa lub zmniejsza skuteczność leków chemioterapeutycznych. Jego działanie antynowotworowe pozostaje w synergii z działaniem niektórych farmaceutyków, co może prowadzić do zwiększonych korzyści i wzmocnienia terapii. Wiele leków przeciwnowotworowych jest metabolizowanych przez te same enzymy wątrobowe co CBD, więc wydajność określonych cytochromów będzie niższa, co za tym idzie – może to zaburzać metabolizm leku, zwiększać jego stężenie w krwiobiegu i powodować niekorzystne efekty. W przypadku leczenia nowotworów i suplementacji CBD należy koniecznie skonsultować się z lekarzem. 

CBD a leki przeciwreumatyczne

Reumatyzm to zespół wielu, różnych jednostek chorobowych, który w medycynie określa się jako choroby reumatyczne. Towarzyszą im między innymi bóle reumatyczne, zaś główne objawy reumatyzmu to przede wszystkim przewlekły, nawracający ból stawów, sztywność oraz związane z nimi trudności w poruszaniu. Osoby cierpiące na te dolegliwości przyjmują najczęściej leki przeciwreumatyczne oraz przeciwzapalne. Jak pokazują badania istnieje ryzyko potencjalnej interakcji takich leków z przyjmowanym w ramach suplementacji CBD.

Naukowcy badający ten obszar sugerowali, że najważniejsza potencjalna interakcja CBD może dotyczyć kortykosteroidów (leków przeciwzapalnych). Podłoże interakcji dotyczy faktu, iż hydrokortyzon i prednizolon hamują enzym CYP3A cytochromu P450, zaś CBD jest silnym inhibitorem CYP3A. Jednoczesne stosowanie CBD i leków z tej grupy może zmniejszyć oczyszczanie z krwioobiegu glikokortykosteroidów i zwiększyć ryzyko ogólnoustrojowych działań niepożądanych. Wiadomo również, że CBD hamuje izoenzymy cytochromu P450, które pojedynczo lub w połączeniu, biorą udział w metabolizmie naproksenu, tramadolu, amitryptyliny i tofacytynibu. Oczekuje się, że większość konwencjonalnych syntetycznych i biologicznych leków przeciwreumatycznych modyfikujących przebieg choroby, w tym metotreksat, hydroksychlorochina, adalimumab i abatacept, będą względnie wolne od interakcji z CBD.

CBD a leki przeciwbólowe

Jednym z wciąż udowadnianych naukowo efektów suplementacji CBD jest działanie przeciwbólowe, aczkolwiek potrzebne są jeszcze dokładniejsze badania nad jego dokładnym mechanizmem. Na ten moment wiadomo na pewno, że jest on całkowicie odmienny niż większość środków przeciwbólowych. Z tego względu nie będzie on wchodził w bezpośrednią interakcję z konwencjonalnymi lekami przeciwbólowymi, jednak jego pośrednie interakcje mogą wynikać z konkurowania na drodze metabolizmu. CBD będzie zakłócać zdolność wątroby do metabolizowania środków przeciwbólowych, co może zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia skutków ubocznych leczenia – zwłaszcza w przypadku regularnie przyjmowanych leków.

W przypadku popularnego środka przeciwbólowego – ibuprofenu, który jest także niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym, także powinniśmy uważać. Aczkolwiek według badania opublikowanego w Journal of Neurology Research nie odnotowano interakcji między CBD a ibuprofenem, jednak nie oznacza to, że nie istnieją. Badanie pokazuje, że potencjalne interakcje mogą zależeć od dawki. Jeśli określony próg dawki zostanie przekroczony, CBD i farmaceutyki takie jak ibuprofen, mogą prowadzić do nieprzewidzianej i potencjalnie ciężkiej patologii układu nerwowego.

Warto przeczytać:

Czy CBD pomaga w walce z COVID -19?

Jak czytać certyfikaty olejów CBD?

Bibliografia

Health Harvard „CBD and other medications: Proceed with caution” https://www.health.harvard.edu/blog/cbd-and-other-medications-proceed-with-caution-2021011121743

https://www.canatura.com/en/interaction-of-cbd-with-medications-is-it-safe-to-take-cbd-products-with-your-medications

https://www.healthline.com/health/cbd-and-drug-interactions-what-you-need-to-know#interactions

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/epi.13060

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33541771/

https://cbdoilreview.org/diseases-conditions/cbd-oil-and-blood-pressure-medication/#

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8160970/

https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0897190019828920

https://www.mdedge.com/rheumatology/article/207396/rheumatoid-arthritis/cannabidiol-may-interact-rheumatologic-drugs

https://www.sciencedaily.com/releases/2019/08/190812130840.htm