Mokry kaszel. Jak go wyleczyć?

Aktualizacja: 25 listopada, 2024

min. czytania

Czy zmagasz się z mokrym kaszlem, który nie daje ci spokoju? To częsty objaw infekcji, który może być uciążliwy i wpływać na jakość codziennego życia. Mokry kaszel, nazywany też produktywnym, wiąże się z nadmiarem wydzieliny w drogach oddechowych, której organizm próbuje się pozbyć. Z tego artykułu dowiesz się, jak skutecznie sobie z nim poradzić oraz jakie naturalne metody mogą wspomóc Twoją walkę z tym objawem.

Czym jest mokry kaszel i co go powoduje?

Mokry kaszel, znany również jako kaszel produktywny, to rodzaj kaszlu, który wiąże się z produkcją i odkrztuszaniem wydzieliny z dróg oddechowych. W przeciwieństwie do suchego kaszlu, w którym nie dochodzi do wyraźnego wytwarzania śluzu, mokry kaszel jest mechanizmem obronnym organizmu. Jego główną funkcją jest oczyszczanie płuc i oskrzeli z nadmiaru wydzieliny, która może gromadzić się w wyniku infekcji, alergii lub działania szkodliwych substancji.

Najczęstsze przyczyny mokrego kaszlu to infekcje wirusowe, takie jak przeziębienie lub grypa, a także infekcje bakteryjne. Mokry kaszel może występować też przy przewlekłych schorzeniach układu oddechowego, takich jak astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc lub mukowiscydoza. Często towarzyszy mu uczucie ucisku w klatce piersiowej i świszczący oddech.

Innym czynnikiem wywołującym mokry kaszel może być narażenie na drażniące substancje, takie jak dym papierosowy, pyły czy opary chemikaliów. W takich przypadkach kaszel jest próbą organizmu, aby pozbyć się szkodliwych substancji z dróg oddechowych.

Mokry kaszel — objawy

Mokry kaszel charakteryzuje się odkrztuszaniem śluzu, co jest jego głównym wyróżnikiem. W zależności od przyczyny kaszlu, wydzielina może mieć różne zabarwienie – od przezroczystej, przez żółtawą, aż po zielonkawą. Często towarzyszą mu inne objawy, takie jak:

• Uczucie ściskania w klatce piersiowej.
• Trudności w oddychaniu lub duszność, zwłaszcza po wysiłku fizycznym.
• Świszczący oddech (w niektórych przypadkach).
• Gorączka, jeśli kaszel jest wynikiem infekcji.
• Ogólne zmęczenie i osłabienie organizmu.

Warto zaznaczyć, że mokry kaszel może być objawem poważniejszych schorzeń, zwłaszcza jeśli trwa długo lub towarzyszą mu inne niepokojące symptomy, jak np. krew w wydzielinie. W takich przypadkach konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Jak leczyć mokry kaszel?

Leczenie mokrego kaszlu opiera się na wspieraniu organizmu w pozbywaniu się nadmiaru śluzu z dróg oddechowych. Poniżej znajdziesz sprawdzone metody, które pomogą Ci szybko poczuć się lepiej.

• Pij dużo płynów – utrzymywanie odpowiedniego poziomu nawodnienia to jeden z najprostszych sposobów, aby rozrzedzić wydzielinę i ułatwić jej odkrztuszanie. Najlepiej sięgać po ciepłe napoje, takie jak herbata ziołowa, woda z cytryną czy bulion.
• Czosnek – zawiera on allicynę, która działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo, pomagając organizmowi zwalczać infekcje. Można zgnieść ząbek czosnku i dodać go do ciepłej wody lub mleka. 
• Cebula – działa wykrztuśnie, a przygotowany z niej syrop łagodzi podrażnienia i pomaga usunąć śluz.
• Imbir – ma właściwości przeciwzapalne i rozgrzewające. Świeży korzeń imbiru można zetrzeć i zaparzyć w gorącej wodzie. Napar z imbiru wspomaga usuwanie śluzu i przynosi ulgę podrażnionym drogom oddechowym.
• Miód i cytryna – miód łagodzi podrażnienia gardła, a cytryna dostarcza witaminę C, wzmacniając odporność. Mieszanka miodu z ciepłą wodą i cytryną pomaga odkrztuszać śluz i zmniejsza dyskomfort w drogach oddechowych.
• Herbatka z prawoślazu – korzeń prawoślazu ma właściwości powlekające, które łagodzą podrażnione błony śluzowe. Napar z prawoślazu działa wykrztuśnie i ułatwia oczyszczanie dróg oddechowych z nadmiaru śluzu.
• Inhalacje parowe – wdychanie pary pomoże ci rozluźnić śluz i złagodzić podrażnienie dróg oddechowych. Do ciepłej wody dodaj kilka kropli olejku eukaliptusowego lub miętowego, które dodatkowo działają przeciwbakteryjnie.
• Ciepłe okłady na klatkę piersiową – jeśli czujesz ucisk w klatce piersiowej, zastosuj ciepły kompres. To prosty sposób, aby złagodzić dyskomfort i wspomóc usuwanie śluzu.
• Naturalne zioła – warto sięgnąć po zioła, które działają wykrztuśnie, np. tymianek, lipę lub anyż. Ich napary mogą przyspieszyć proces leczenia i przynieść ulgę.
• Suplementacja – możesz rozważyć włączenie do swojej codziennej rutyny oleju konopnego, który ma właściwości przeciwzapalne. Może wspomóc regenerację Twojego organizmu, ale pamiętaj, aby przed zastosowaniem suplementów skonsultować się z lekarzem.
• Dbaj o wilgotność powietrza – jeśli powietrze w twoim domu jest suche, może to dodatkowo podrażniać drogi oddechowe. Używaj nawilżacza powietrza, szczególnie w okresie grzewczym, aby utrzymać odpowiednią wilgotność.

Zastosowanie tych prostych kroków pomoże Ci złagodzić objawy mokrego kaszlu i szybciej wrócić do pełni zdrowia. Regularne picie płynów i nawilżanie powietrza to podstawa, która pozwala odczuć ulgę już po kilku dniach.

Co na mokry kaszel — jakie leki stosować?

Jeśli naturalne metody nie przynoszą ulgi, warto rozważyć sięgnięcie po leki dostępne bez recepty. W przypadku mokrego kaszlu ważne jest, aby wybrać odpowiedni preparat, który pomoże rozrzedzić śluz i ułatwi jego odkrztuszanie, a jednocześnie nie hamuje samego odruchu kaszlu. Pamiętaj, że w przypadku mokrego kaszlu celem jest usunięcie wydzieliny, a nie tłumienie kaszlu.

• Leki wykrztuśne – środki te pomagają rozrzedzić gęstą wydzielinę, ułatwiając jej usunięcie z dróg oddechowych. W aptekach dostępne są syropy zawierające substancje takie jak gwajafenezyna czy ambroksol, które wspierają oczyszczanie płuc.
• Mukolityki – leki mukolityczne, takie jak acetylocysteina, działają poprzez rozbijanie struktury śluzu. Sprawia to, że staje się on mniej lepki i łatwiej go odkrztusić. To szczególnie przydatne w przypadku gęstej wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych.
• Preparaty ziołowe – jeśli preferujesz bardziej naturalne podejście, możesz sięgnąć po syropy i tabletki oparte na roślinnych składnikach, takich jak tymianek, bluszcz czy pierwiosnek. Mają one łagodne działanie wykrztuśne, a jednocześnie pomagają ukoić podrażnione gardło.
• Leki przeciwhistaminowe – w przypadku kaszlu spowodowanego alergią, warto rozważyć zastosowanie leków przeciwhistaminowych. Pomogą one zredukować objawy, takie jak nadmiar wydzieliny i uczucie zatkania dróg oddechowych.

Zanim zdecydujesz się na jakiekolwiek leki, upewnij się, że dobrze rozumiesz, co leczy dany preparat. W przypadku przedłużającego się lub nasilającego kaszlu, konieczna może być wizyta u lekarza, aby wykluczyć poważniejsze schorzenia, jak zapalenie oskrzeli czy płuc.

Badania nad mokrym kaszlem

Mokry kaszel to powszechny objaw infekcji dróg oddechowych, spowodowany m.in. wirusami, bakteriami oraz przewlekłymi chorobami układu oddechowego. Nieleczony może prowadzić do powikłań, takich jak przewlekłe zapalenie oskrzeli czy zapalenie płuc. W celu złagodzenia kaszlu warto sięgnąć po naturalne środki wykrztuśne, które ułatwiają usuwanie wydzieliny. Poznaj kilka roślin, które mogą okazać się pomocne przy jego łagodzeniu:

1. Tymianek jest często stosowany przy kaszlu mokrym ze względu na właściwości wykrztuśne, przeciwzapalne i antybakteryjne. Substancje aktywne, takie jak tymol, pomagają rozrzedzać śluz, co ułatwia jego odkrztuszanie i oczyszczanie dróg oddechowych. Tymianek działa kojąco na błony śluzowe i może łagodzić podrażnienia spowodowane kaszlem. Napar z tymianku można przygotować poprzez zalanie suszonego ziela wrzątkiem i parzenie przez około 15 minut. Jego regularne picie lub dodanie tymianku do inhalacji pomoże w złagodzeniu objawów kaszlu [1]. 
2. Lipa, szczególnie jej kwiaty, jest skutecznym środkiem na mokry kaszel, ze względu na właściwości wykrztuśne i przeciwzapalne. Zawarte w niej związki pomagają rozrzedzać śluz w drogach oddechowych, ułatwiając jego usuwanie, a także łagodzą podrażnienia w gardle. Można zastosować napar z kwiatów lipy, zalewając 1-2 łyżki suszonych kwiatów wrzątkiem i parząc przez 10 minut. Pijąc taki napar 2-3 razy dziennie, wspiera się proces oczyszczania dróg oddechowych oraz łagodzenie objawów mokrego kaszlu [2]. 
3. Mięta, dzięki zawartości mentolu, jest skutecznym naturalnym środkiem na mokry kaszel. Mentol działa wykrztuśnie, rozluźniając śluz w drogach oddechowych, co ułatwia jego odkrztuszanie, a także łagodzi podrażnienia w gardle. Mięta ma właściwości przeciwzapalne, co wspiera regenerację dróg oddechowych podczas infekcji. Przy mokrym kaszlu można stosować napar z liści mięty, wystarczy zalać 1-2 łyżeczki suszonych liści wrzątkiem, parzyć przez 10 minut i pić kilka razy dziennie. Mięta może być również stosowana do inhalacji, co dodatkowo wspiera usuwanie śluzu i łagodzi objawy kaszlu [3]. 

Czy olej CBD może wspomóc łagodzenie objawów mokrego kaszlu?

Oprócz ziół, mikstur, okładów czy inhalacji nieoczywistym wsparciem na kaszel może być też olejek CBD. Kannabidiol (CBD) to substancja aktywna pozyskiwana z konopi włóknistych, ma udowodnione działanie antyutleniające, przeciwzapalne czy przeciwbólowe. Ekstrakty konopne występujące w formie olejków CBD stanowią doskonałe wsparcie leczenia wielu schorzeń przewlekłych a także przeziębienia. Ich działanie obejmuje zmniejszenie stanu zapalnego, bólu i wzmocnienie układu immunologicznego do walki z infekcją bakteryjną lub wirusową. Substancja wywiera działanie immunomodulacyjne poprzez aktywację receptorów kannabinoidowych CB1 i CB2 zlokalizowanych między innymi w komórkach odpornościowych. Kilka badań in vitro udowodniło także przeciwdrobnoustrojowy potencjał CBD, szczególnie wobec bakterii gram-dodatnich. Opracowania naukowe, z 2014 roku, wskazały, że CBD wchodzi w interakcje z receptorami znajdującymi się w ludzkich płucach. Dalsze prace badawcze ujawniły, że układ endokannabinoidowy – na który oddziałuje kannabidiol, odgrywa kluczową i modulującą rolę w homeostazie oddechowej i funkcjonalności płuc. Z tego względu stosowanie oleju CBD może przynieść złagodzenie kaszlu, w tym kaszlu mokrego oraz pomóc w usuwaniu z płuc wydzieliny, poprzez zmniejszenie napięcia mięśni gładkich odpowiedzialnych za skurcze oskrzeli. Oprócz tego działanie przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe kannabidiolu pomoże szybciej zwalczyć infekcję w układzie oddechowym i przywrócić prawidłowe funkcje oddechowe.

FAQ

Jak długo może trwać mokry kaszel?

Zazwyczaj mokry kaszel trwa od kilku dni do kilku tygodni. Jeśli jest wynikiem infekcji wirusowej, np. przeziębienia, może utrzymywać się około 1-2 tygodni. Gdy kaszel trwa dłużej niż trzy tygodnie, warto udać się do lekarza. Może to być sygnał poważniejszych dolegliwości, takich jak zapalenie płuc czy przewlekła obturacyjna choroba płuc. 

Czy można zapobiec wystąpieniu mokrego kaszlu?

Tak, istnieje kilka sposobów, aby zmniejszyć ryzyko pojawienia się mokrego kaszlu. Ważne jest wzmacnianie odporności poprzez zdrowe odżywianie, regularną aktywność fizyczną oraz odpowiednią ilość snu. Warto też unikać kontaktu z chorymi, zwłaszcza w okresie wzmożonych infekcji i dbać o higienę rąk. Unikanie szkodliwych substancji, takich jak dym papierosowy, oraz dbanie o odpowiednie nawilżenie powietrza w domu, również ma znaczenie.

Czy inhalacje są skuteczne w leczeniu mokrego kaszlu?

Tak, inhalacje mogą wspomóc leczenie mokrego kaszlu. Wdychanie ciepłej pary pomaga rozrzedzić śluz i ułatwia jego odkrztuszanie. Dodanie olejku eukaliptusowego lub miętowego do wody może dodatkowo złagodzić kaszel i poprawić oddychanie.

Co do inhalacji na mokry kaszel?

Do inhalacji możesz wykorzystać ciepłą wodę z solą, która nawilża drogi oddechowe i rozluźnia śluz. Dobrym dodatkiem są olejki eteryczne, takie jak eukaliptusowy czy miętowy, które wspomagają oddychanie i działają wykrztuśnie. Jeśli masz astmę lub przygotowujesz inhalacje dla dzieci, warto skonsultować się wcześniej z lekarzem.

Co na mokry kaszel z flegmą?

W przypadku kaszlu z flegmą warto wypróbować leki wykrztuśne lub mukolityczne, które pomagają rozrzedzić śluz. Pamiętaj także, aby pić dużo płynów, co wspiera proces odkrztuszania. Możesz sięgnąć po naturalne zioła, takie jak tymianek czy bluszcz, które również pomagają w usuwaniu wydzieliny.

Zobacz także

• Dzieci w domu? Infekcje na porządku dziennym
• Jesienne Napary – 5 rozgrzewających napojów idealnych na jesień
• 7 skutecznych metod ochrony przed infekcjami!

Bibliografia

1. Thymi aetheroleum – herbal medicinal product
2. Blanco-Salas J, Hortigón-Vinagre MP, Morales-Jadán D, Ruiz-Téllez T. Searching for Scientific Explanations for the Uses of Spanish Folk Medicine: A Review on the Case of Mullein (Verbascum, Scrophulariaceae). Biology (Basel). 2021 Jul 2;10(7):618. 
3. Ben-Arye E, Dudai N, Eini A, Torem M, Schiff E, Rakover Y. Treatment of upper respiratory tract infections in primary care: a randomized study using aromatic herbs. Evid Based Complement Alternat Med. 2011;2011:690346. 
4. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0223523424000291
5. https://www.frontiersin.org/journals/neuroscience/articles/10.3389/fnins.2023.1126004/full
6. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0014299918306836
7. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0223523424000291#