Naturalne składniki w kosmetykach - czyli jakie?

Aktualizacja: 14 grudnia, 2023

min. czytania

W ostatnich latach rozwoju kosmetycznego rynku jesteśmy świadkami ogromnej rewolucji. Po bardzo długim czasie dominacji kosmetyków bazujących na syntetycznych komponentach obserwujemy przejmowanie rynku przez produkty naturalne i tzw. dobrymi składami. Czy to po prostu kolejny trend i moda, która szybko przeminie? Absolutnie nie! Rosnąca świadomość konsumentów, większy dostęp do rzetelnych źródeł o poszczególnych składnikach, a także ogólna poprawa stylu i jakości życia ludzi sprawia, że asortyment oferowany przez producentów diametralnie się zmienia. Coraz bardziej dbamy o swoją dietę, uprawiamy spor i zwracamy uwagę na jakość produktów, które kupujemy. Tym samym ukłon i zainteresowanie naturalnymi rozwiązaniami w kosmetykach jest jakby kontynuacją i uzupełnieniem tego stylu. 

W dzisiejszym artykule rozwiejemy wszelkie wątpliwości i odpowiemy sobie na najbardziej kluczowe pytania oraz zagadnienia dotyczące kosmetyków naturalnych. Weźmiemy pod lupę zarówno ich definicję, korzyści płynące z ich stosowania oraz odpowiemy sobie na pytanie, jakich składników warto szukać w naszych kosmetykach, by faktycznie móc świadomie wybierać to, co dla nas najlepsze.

DEFINICJA KOSMETYKÓW NATURALNYCH

Skoro wiemy już, że kosmetyki naturalne zyskują coraz większą popularność warto jest wyjaśnić czym one są i jak poprawnie je zdefiniować. Kosmetyki naturalne to produkty, których skład INCI opiera się głównie lub w całości wyłącznie na składnikach pochodzących z natury. Są to między innymi oleje, ekstrakty, masła i inne komponenty pozyskiwane z roślin, naturalnych minerałów, a niekiedy również z produktów zwierzęcych (wosk pszczeli, lanolina czy miód). Niezwykle ważnym aspektem jest także zrównoważony sposób ich pozyskiwania bez degradacji środowiska. Kosmetyki naturalne oraz komponenty je tworzące nie powinny naruszać równowagi naszego ekosystemu i nie prowadzić do nadmiernej eksploatacji zasobów naturalnych. Bardzo ważną cechą tego rodzaju kosmetyków odróżniającą je od tradycyjnych produktów jest brak obecności sztucznych dodatków np. chemicznych barwników, kontrowersyjnych konserwantów, syntetycznych zagęstników, silikonów i wszystkiego tego, co wyłącznie tworzy formułę, a nie ma nic wspólnego z pielęgnacją naszej skóry. 

Czy jednak zawsze wystarczy zwrócić uwagę jedynie na nazwę lub deklaracje producenta by mieć pewność, że faktycznie mamy do czynienia z naturalnym produktem? Niekoniecznie, ponieważ niejednokrotnie w trakcie analizy składu INCI okazuje się, że zawiera on substancje, które nie powinny się tam znaleźć, a sam produkt jest naturalny jedynie z nazwy. Co więc zrobić żeby właściwie go rozpoznać? Wnikliwie analizować skład INCI, a także zwracać uwagę na certyfikaty świadczące o autentyczności definicji kosmetyku naturalnego np. ECOCERT, COSMOS czy NATRUE, które dają nam 100% pewności, że mamy do czynienia z prawdziwie naturalnym produktem.

ZALETY KOSMETYKÓW NATURALNYCH

Warto uświadomić sobie również, że stosowanie kosmetyków naturalnych niesie ze sobą wiele zalet oraz korzyści zarówno dla naszego środowiska, jak i nas samych. Oto kilka z nich:

1. Efektywne działanie. Naturalne składniki są w stanie odpowiadać na wszystkie problemy i potrzeby skóry, włosów czy paznokci zapewniając doskonałe efekty pielęgnacyjne. 
2. Większe bezpieczeństwo. Produkty naturalne mają z reguły mniejszy potencjał drażniący i alergizujący niż tradycyjne, ponieważ nie zawierają np. barwników czy sztucznych kompozycji zapachowych. Należy pamiętać jednak, że alergie i nadwrażliwość jest kwestią bardzo indywidualną i nie wyklucza się reakcji na poszczególnie składniki pochodzenia naturalnego. 
3. Brak kontrowersyjnych i chemicznych składników np. parabenów, donorów formaldehydu czy BHT, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko powstawania podrażnień i alergii.
4. Zrównoważony rozwój i przyjazność dla środowiska, ponieważ kosmetyki naturalne są biodegradowalne, a ich opakowania często nadają się do ponownego przetworzenia. Produkcja kosmetyków naturalnych z reguły opiera się także na ogromnej dbałości o odpowiedzialne korzystanie z naturalnych zasobów oraz godne warunki zatrudnienia.
5. Etyka i wsparcie lokalnego rynku. Producenci kosmetyków naturalnych dużą wagę przywiązują do braku jakichkolwiek powiązań z testami na zwierzętach (np. kontrolując dostawców swoich komponentów), a także wspierają rodzimy rynek korzystając z upraw lub lokalnych dostaw surowców.

CO TO SĄ KOSMETYKI NATURALNE?

Żeby kosmetyk naturalny mógł faktycznie i rzetelnie zostać nim określony dając konsumentowi pewność, że kupuje właściwy produkt powinien on spełnić kilka bardzo ważnych warunków. Warto jest je zapamiętać, by w przyszłości dokonywać świadomych wyborów i nie dać się złapać jedynie na obietnice marketingowe.

WYMAGANIA DOTYCZĄCE KOSMETYKÓW NATURALNYCH

Kryteria klasyfikujące dany kosmetyk mogą różnić się w zależności od kraju czy też jednostki certyfikującej, jednak na ogół możemy wyodrębnić kilka podstawowych zasad:

• precyzyjnie określony procent udziału składników naturalnych (przyjmuje się, że większość komponentów powinna pochodzić z naturalnego źródła, ale niektóre jednostki certyfikujące wymagają ich na poziomie powyżej 95% całego składu)
• brak obecności poszczególnych składników uznanych za niepożądane np. donorów formaldehydu, parabenów czy SLS, SLES
• ściśle określona metoda pozyskiwania surowców, które nie powinny naruszać równowagi ekosystemów oraz spełniać standardy ekologiczne
• biodegradowalny charakter oraz jakość opakowań, które nadają się do recyklingu
• brak powiązań z testowaniem na zwierzętach
• ściśle określone substancje konserwujące (powinny być one albo naturalne, albo aprobowane przez jednostki certyfikujące)

NIEDOPUSZCZANE SKŁADNIKI W KOSMETYKACH NATURALNYCH

Mając już obraz szerokiej definicji tego, w jaki sposób powinien być tworzony kosmetyk naturalny warto na moment zatrzymać się przy poszczególnych składnikach, szczególnie przy tych, które nie są dopuszczalne do stosowania przez jednostki certyfikujące. Należą do nich między innymi:

• • parabeny stosowane najczęściej jako konserwanty
  • SLS i SLES, czyli silne detergenty myjące, które mogą podrażniać wrażliwą skórę 

• silikony

• sztuczne barwniki

• chemiczne kompozycje zapachowe

• • składniki ropopochodne np. oleje mineralne, parafina i wazelina
  • emulgatory w postaci PEG

• ftalany

• • donory formaldehydu ze względu na silny potencjał alergizujący 

• toulen

• • BHT i BHA, czyli syntetyczne przeciwutleniacze o działaniu konserwującym

• filtry chemiczne starej generacji

RODZAJE NATURALNYCH SKŁADNIKÓW W KOSMETYKACH

Czas przyjrzeć się zatem składnikom, których obecność jest pożądana i z której płynie szereg dobroczynnych właściwości dla naszej skóry i włosów. Jakie komponenty najczęściej spotkamy w kosmetykach naturalnych?

• • oleje roślinne (najlepiej nierafinowane) pozyskiwane z pestek, korzeni, kwiatów czy owoców danej rośliny. Są niesamowitym bogactwem różnego rodzaju właściwości i stanowią jeden z najważniejszych elementów kosmetyków naturalnych. Do najbardziej popularnych olejów należą: konopny (możecie znaleźć go np. w kosmetykach marki HEMPKING), arganowy, kokosowy, z pestek winogron, dzikiej róży czy opuncji figowej. Oleje naturalne pełnią rolę emolientów i są nieocenione w kwestii regeneracji, odżywienia i ochrony naszej skóry, choć o zaletach poszczególnych należy mówić przede wszystkim w kontekście rośliny, z jakiej są pozyskiwane
  • ekstrakty roślinne, czyli skoncentrowane substancje ekstrahowane z roślin zawierające duże pokłady składników aktywnych np. ekstrakt z aloesu, zielonej herbaty, nagietka, konopi siewnej, które wykazują szereg działań i właściwości dla naszej skóry (łagodzące, antyoksydacyjne, przeciwzapalne, regenerujące czy nawilżające)
  • olejki eteryczne (lotne mieszaniny organicznych związków) o intensywnym zapachu, które wykorzystuje się w celu nadania kosmetykom określonego aromatu. Warto wiedzieć jednak, że olejki eteryczne również posiadają cechy pielęgnacyjne np. antybakteryjne czy przeciwzapalne

• wosk pszczeli i inne woski naturalne

• mleko i miód
• minerały i glinki powszechnie stosowane w maseczkach, peelingach czy pudrach np. glinka zielona, biała, różowa czy niebieska
• wody kwiatowe (hydrolaty), czyli wodne ekstrakty z roślin o doskonałych właściwościach pielęgnacyjnych i tonizujących np. hydrolat różany, lawendowy, z pokrzywy czy werbeny
• naturalne enzymy z papai i ananasa o działaniu złuszczającym obecne w naturalnych peelingach do twarzy
• naturalne konserwanty np. olejek z drzewa herbacianego, witamina E 
• naturalne filtry przeciwsłoneczne w postaci dwutlenku tytanu czy tlenku cynku

WŁAŚCIWOŚCI NATURALNYCH SKŁADNIKÓW W KOSMETYKACH 

Wspomnieliśmy wyżej, że kosmetyki naturalne są w stanie odpowiadać na absolutnie każdą potrzebę naszej skóry i włosów. Konkretne i sprecyzowane działanie wynika oczywiście z poszczególnych składników oraz charakteru roślin, z których są pozyskiwane jednak warto w tym miejscu wymienić sobie kilka podstawowych właściwości, które są najbardziej pożądane.

1. nawilżenie, czyli klucz do zdrowej, promiennej i pięknej skóry niezależnie od jej typu oraz rodzajów. Silnie nawilżające składniki naturalne to np. aloes, miód, woda różana, mleko czy ekstrakt z owsa
2. odżywienie i dostarczenie skórze cennych składników, które pomogą w zachowaniu jej właściwej kondycji, zdrowia, elastyczności i miękkości. W kwestii dogłębnego odżywienia najlepiej sprawdzają się oleje roślinne np. arganowy, lniany, konopny czy kokosowy, ale także ekstrakty np. z dzikiej róży
3. wygładzenie i złuszczenie martwego naskórka dla równego kolorytu, walki z niedoskonałościami i promiennego wyglądu na co dzień. Niezrównane właściwości glinek, enzymów z papai i ananasa czy naturalnych kwasów potrafią skutecznie dbać o gładką skórę w sposób bardzo efektywny, a jednocześnie delikatny
4. regeneracja, czyli proces odbudowy naskórka po nadmiernej ekspozycji na słońce, zabiegach czy w trakcie chorób skóry. Tu idealnie sprawdza się ekstrakt z konopi siewnej, olej konopny, arganowy, owies, len, a także olej z ogórecznika
5. działanie przeciwstarzeniowe i opóźniające procesy starzenia, w której natura również ma wiele do zaoferowania. Nazywany roślinnym botoksem olej z opuncji figowej, przeciwzmarszczkowy olej z dzikiej róży czy antyoksydacyjny olej z konopi to potężne działa przeciwko procesom starzenia

Tak naprawdę gdyby zechcieć wymienić wszystkie właściwości pielęgnacyjne płynące ze stosowania komponentów naturalnych moglibyśmy stworzyć z tego prawdziwą naturalną księgę! Trudno jest sobie wyobrazić obszar, w którym natura nie mogłaby sprostać oczekiwaniom. Walka z chorobami takimi jak AZS czy egzema, trądzik, przebarwienia, utrata jędrności, odwodnienie czy cellulit nie stanowią żadnego wyzwania dla bogactwa składników naturalnych. Ich poznawanie jest jak fascynująca podróż przez najpiękniejsze zakątki świata, mądrość ludowej medycyny, Ajurwedy czy kosmetyczek naszych babć. 

Podsumowanie 

Mamy nadzieję, że nasz artykuł zainspiruje Was do tego, by sięgać po naturalne rozwiązania częściej. Kosmetyki naturalne szturmem podbijają kosmetyczny rynek nie tylko jako kolejny trend, ale przede wszystkim świadomy wybór osób, które dbają o każdy aspekt swojej codzienności oraz środowisko. Właściwe zrozumienie definicji kosmetyku naturalnego jest zatem kluczowe do tego, by podejmować właściwe decyzje. Mamy nadzieję, że wspólnie dziś zanurzyliśmy się w ten fascynujący śwat i lepiej zrozumieliśmy właściwości oraz korzyści dla skóry. Zachęcamy Was do tego, by próbować samodzielnie analizować składy i szukać idealnych dla swojej skóry rozwiązań. Jesteśmy przekonani, że wiele nieodkrytych tajemnic jeszcze przed Wami i trzymamy kciuki za owocną podróż do świata natury i świadomej pielęgnacji.

Źródła

https://natrue.org/3-reasons-to-switch-to-natural-and-organic-cosmetics/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8271805/

https://www.ecocert.com/en/certification